De rivier de Donge vormt de grens tussen Oost- en West-Brabant. Er lagen van oudsher niet veel bruggen over. Een van die weinige, historische bruggen over de Donge is de Roode Brug in Dongen, aangelegd op verzoek van het dorpsbestuur in 1739. In het voorjaar van dat jaar verzochten de Dongense schepenen aan de Prins van Oranje (als Heer van Breda) om in de Lage Ham een brug over de rivier te mogen leggen.
De reden voor dat verzoek lag in de slechte bereikbaarheid van de Groenedijkse haven vanuit Dongen via de Lage Ham. Deze weg langs de oostelijke oever van de Donge was vaak onbegaanbaar als gevolg van wateroverlast. Een alternatieve route via de Hoge Dijk, aan de andere kant van de Donge én op Oosterhouts grondgebied, zou dat probleem oplossen. De Dongense schepenen kochten enkele percelen (Oosterhoutse) grond om een verbinding te kunnen leggen vanaf de geplande brug naar de Hoge Dijk.
Foto: R. Andries
In afwachting van de gevraagde vergunning besloot men de brug maar vast aan te leggen. Toen het tot het dorpsbestuur van Oosterhout doordrong wat de bedoeling was, tekende men hevig protest aan, uit vrees voor een concurrentieslag tussen de eigen, Oosterhoutse haven en de Groenendijkse haven.
Foto: R. Andries
Ondanks de Oosterhoutse bezwaren komt op 21 augustus 1739 de toestemming voor de nieuwe brug. Deze houten brug wordt in de zomer van 1762 vervangen (de gemiddelde levensduur van zo’n brug is rond de dertig jaar; en soms iets minder dus...). Het bewaarde bestek van de aanbesteding stelt ons in staat een reconstructie* te maken van wat waarschijnlijk een standaardbrug uit die tijd was.
De Roode Brug dankt zijn naam aan de gewoonte van de dorpsbestuurders van Dongen om gemeentelijke eigendommen rood te schilderen. In een besluitenregister van 1779 wordt dat een gewoonte genoemd die “al van ouds” van kracht is. Aan de houten bruggen op deze plaats komt in 1918 een einde als de gemeenteraad besluit het hout te vervangen door een betonnen brug. Maar gelukkig is de rode beschildering van de brugleuningen gehandhaafd en verdient de brug nog steeds zijn benaming.
*Met dank aan René Andries voor deze tekeningen en de overige illustraties.
Met veel genoegen heb ik het artikel over de Roode bru gelezen. het bezoeken van de Roode brug is de moeite waaard. Ik ben blij dat dit verhaal over deze Dongense brug is opgetekend. Al enige tijd ben ik op zoek naar de oorsprong (geschiedenis) van een andere Dongense brug over de Donge. Het gaat om de Danielsbrug die ook op een oude kaart van Dongen gemarkeerd wordt. Onlangs ben ik op zoek geweest en denk de brug gevonden te hebben in de Danielsstraat. De huidige brug is weinig opvallend maar moet ooit van betekenis zijn geweest. De Danielsweg loopt tgenwoordig dood.
Ik heb geen idee wie Daniels was en wat het verhaal is achter deze brug. Heeft u enig idee waar ik de speurtocht zou moetn aanvangen?
met vriendelijke groet,
Toon Cornelissen
Rene Andries
zei op 30 oktober 2012 om 21:41
Dank voor de reactie op het verhaal over de Roode brug. De Danielsbrug is waarschijnlijk veel ouder is dan de Roode Brug. Hij lag in de buurt van het voormalig kasteel van Dongen dat in de 14e eeuw is gebouwd (zie: "In Dongen stond een huis" van Hans Koopmanschap, 2005). De naam van de brug is mogelijk ontleend aan de eigenaar van het land bij de (weg naar de) brug. Onderzoek in het oud-archief van Dongen (tegenwoordig te vinden in het Regionaal Archief Tilburg) kan hierover misschien meer duidelijkheid geven. ik ben graag bereid om daarover mee te denken.
Paul Huismans (namens BHIC)
zei op 31 oktober 2012 om 13:05
@René, @Toon, Dat zijn alweer aardig wat gegevens voor een volgend 'brugverhaal'. Het BHIC pretendeert niet dat de kaart van bruggen volledig is of zal worden. Maar we zijn natuurlijk graag bereid om nieuwe verhalen te plaatsen. Dus als een van jullie er een verhaatlje over wil schrijven, houden wij ons aanbevolen!
Anton Buiks
zei op 19 maart 2023 om 13:13
Het zou zeker de moeite waard zijn om de historie van de Daniëlsbrug verder uit te zoeken. Er blijkt weinig over bekend als ik op zoek op diverse sites. Ik zie de naam van de brug voor komen op de kaart van Dongen welke staat in de Grote Historische Atlas van Noord-Brabant. Die kaart is het laatst herzien in 1905. @Toon, inderdaad vlakbij de Danielsweg die dood loopt op de huidige Vierbundersweg.
Anton Buiks
zei op 19 maart 2023 om 21:33
Uit oude kaarten op topotijdreis.nl kan ik opmaken dat het gedeelte van de Lage Ham zoals wij die nu kennen (dus het deel ipv via de Roode Brug) sinds 1947 is aangelegd. Iemand die dit kan controleren, of precies weet hoe het gegaan is (met bron)?
Marilou Nillesen
bhiczei op 21 maart 2023 om 08:47
Dag Anton, bedankt voor je bericht. Een snelle zoektocht leverde mij geen bruikbare informatie op maar mogelijk kan de heemkundekring Dongen je verder helpen?
Dag Marilou, uit navraag bij de heemkundekring blijkft dat er onderzoek is gedaan en dat de brug in het verleden meerdere namen heeft gehad. Waarom de brug lange tijd naar ene Daniël is vernoemd, is niet duidelijk geworden.
Marilou Nillesen
bhiczei op 24 april 2023 om 08:37
Hmm, dat is dan een vraag die vooralsnog onbeantwoord blijft. Mocht iemand tijdens zijn onderzoek alsnog op het antwoord of een aanwijzing stuiten, dan horen we dat graag.
De reden voor dat verzoek lag in de slechte bereikbaarheid van de 
