skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Saskia Green
Saskia Green Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Saskia Green
Saskia Green Bhic

Fake News uit 1900: bidprentjes die niet echt zijn

Het moet een bijzondere man zijn geweest, Wilhelmke van der Hagen uit Sint-Oedenrode. Succesvol ondernemer en een onverbeterlijke grappenmaker. Met een ietwat morbide voorliefde om te dollen met bidprentjes. Oók die van hemzelf...

De Rooise Tijl Uilenspiegel wordt hij ook wel genoemd, deze Wilhelm Jacobus Maria van der Hagen. Geboren in 1845 in een welgesteld gezin want pa Hendrikus staat aan de wieg van het bedrijf dat uiteindelijk zal uitgroeien tot Nutricia. 

Wilhelmke Pap

Kennelijk heeft Wilhelm – in Rooi zelf bekend als Wilhelmke Pap – een fascinatie voor bidprentjes. Van één namaakbidprentje van zijn hand kennen we de achtergrond. Zijn goede vriend Eduard Leurs is op vrij hoge leeftijd voor de eerste keer getrouwd met een dame die in het dorp bekend staat als ‘lastig’. Als Eduard overlijdt, grijpt Wilhelmke zijn kans. Hij gaat daags na het overlijden naar het huis van Eduard en vraagt de dienstbode of de bidprentjes al klaar zijn.  

Als goede vriend koestert de dienstbode geen enkele argwaan en toont Wilhelm de prentjes. Volgens de overlevering verruilt Wilhelm – buiten het zicht van de bode - de helft van de echte bidprentjes met exemplaren die hij zelf heeft laten maken (met afwijkende tekst), schudt de prentjes alsof het speelkaarten zijn, en legt het stapeltje weer keurig terug.

Als de volgende morgen na de begrafenis aan de aanwezigen de bidprentjes worden uitgedeeld, kijken sommigen vreemd op. “Dierbare vrouw zie, ik ga u verlaten, maar ik sterf gerust en verblijd, als ik denk wat u voor mij geweest zijt op aarde”, staat er onder meer te lezen. Of wat dacht je van “Heer Gij hebt mij in reeds hoogen ouderdom met blindheid geslagen en daarom teerden mijne laatste levensjaren weg in zuchten en bitterheden.” Wilhelm maakte in één keer duidelijk hoe hij over de overgebleven weduwe denkt.

Dat mysterie is nog opgelost, maar ook rond zijn eigen bidprentjes (die je hierboven ziet staan) zijn vraagtekens te plaatsen. Er zijn er namelijk twee: ééntje gemaakt in 1900, maar de echte Wilhelm overlijdt pas 19 jaar later! Vermoed wordt dat Wilhelm hier zelf met zijn macabere gevoel voor humor achter zit maar vooralsnog is niet duidelijk welke poets hij hiermee heeft gebakken.

Zouaaf

Door zijn streken zijn de inwoners van Rooi geneigd te denken dat hij wel meer kwesties overtrokken heeft. Zoals zijn tijd als Zouaaf; zou hij wel echt voor de paus hebben gevochten? Toch zijn daar inschrijvingen van terug te vinden, plus een foto van Wilhelm in zijn uniform.

Van 26 januari tot 1 augustus 1867 verdedigt Van der Hagen – net als een aantal andere vrijwilligers uit Sint-Oedenrode - de pauselijke staat tegen Italiaanse nationalisten. Opvallend voor Wilhelm is dat hij pas een klein half jaartje na zijn diensttijd weer opduikt in zijn geboortedorp; zonder dat duidelijk is wat hij precies in de tussenliggende maanden heeft gedaan.

Op 47-jarige leeftijd trouwt hij een bemiddelde Rotterdamse weduwe, Philomena Raymakers. Wilhelm overlijdt op 29 juni 1919 in Sint-Oedenrode maar wordt nog jaarlijks herdacht als Willemke Pap – het symbool van carnaval in Rooi - wordt verbrand om het einde van het feest aan te geven.

Willem van der Hagen, opgebaard in Sint-Oedenrode

 

Met dank aan Hans Hendriks voor deze tip!

Reacties (7)

Hans Hendriks zei op 10 januari 2019 om 23:10
De foto waar hij opgebaard ligt, lijkt ook een mysterie. Het lijkt alsof het lichaam niet geheel is afgebeeld. Dit kan hij ook zelf in scène hebben gezet om zich van (mogelijke) schuldeisers te ontdoen, door hen in de waan te laten, dat hij is overleden.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 11 januari 2019 om 09:21
Ook dát zou nog kunnen Hans, al met al een kleurrijk figuur!
Janleo van de Laar zei op 23 februari 2023 om 10:38
Mijn schoonzus stuurde me dit verhaal nav de afgelopen carnaval (Willemke Pap), ik kende het niet, maar wat ik me afvraag: waarom zijn het bewuste prentje en het origineel niet afgebeeld? Het prentje wordt wel geciteerd, dus ik neem aan dat het er ook nog is. vwerder ben ik natuurlijk ook nog benieuwd naar de foto van Willem als zouaaf.. En had Willem ook niet met de Blekke Ploeg van doen? Nee, dat is volgens een ander verhaal op de site een Pieter Verhagen. Familie?
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 23 februari 2023 om 15:26
Dag Janleo, bedankt voor je berichtje en wat leuk dat je schoonzus je hierop wijst. Zoals je wellicht had gezien, komt de tip voor dit verhaal van Hans Hendriks, één van de vaste krachten van de heemkundekring De Oude Vrijheid. Achter de schermen ga ik hem een mailtje sturen en vragen of meer antwoorden op je vragen heeft.

Wordt hopelijk snel vervolgd!
Hans Hendriks zei op 23 februari 2023 om 15:38
Hallo Marilou, volgens mij kun je dat op het archief terugvinden in het laatst verschenen boek "Tussen markt en schoolwiel" omtrent de firma van der Hagen op blad 204
Janleo van de Laar zei op 23 februari 2023 om 17:08
Correctie: ik bedoelde Pieter van der Hagen, die achternamen haalde ik als jongen ook al eens door elkaar. Het boek, dat Hans Hendriks noemt, ken ik helaas niet.. Op de vraag: Familie? zie ik een antwoord op de bladzijde uit het bevolkingsregister, dat bij het artikel over de Blekke Ploeg op deze site staat: daar staat namelijk Pieter als de 14 jaar jongere broer van Willem Jacobus Maria van der Hagen, die in het bovenstaande verhaal als Willemke Pap wordt opgevoerd. Hendrik, vader van dit fraaie stel, fabrikant en lid van de dorpselite, zal niet erg blij geweest zijn met de ‘praot’ die zijn kroost in het dorp veroorzaakte.. Ik zie in het archief, dat Hendrik -niet lang na het gedoe met de Blekke Ploeg- in 1884 op 73-jarige leeftijd is overleden. Wie weet had het er mee te maken, al was het toen een mooie leeftijd..
Hans Hendriks zei op 23 februari 2023 om 22:22
Janleo, de betreffende prentjes staan ook in bovenstaande artikel na de omschrijving van de vrouw van Leurs.
Boven de tekst ‘mysterie opgelost ‘ staan de prentjes

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen