Archieven

87b [VERVOLG AKTE] om daer aff mijne leefdage lanck geduerende ter disponeren naer mijnen goetduncken ende geliefte ende oock daer toe te vuegen andere conditiën ende dese voors. te veranderen vermeerderen ofte verminderen nae mijne geliefte, altijt nochtans sonder te behoeften de kercke ende tot meerder van alles des voors. is ende t’onderhouden van dien, soo hebbe ick met mijnen vrijen wille ende goeden advijse in aller vuegen ende manieren soo ick best can ofte van rechts wegen vermach gemaect ende gestelt maecke ende stelle bij desen mijne procureurs ende solliciteerders van deser saecken eersame ende voorsienige persoonen Mr. Jan Andries pastoir tot Bercheijck, Heer Jan Back priester, Adam Andries ende elcken van henlieden gesundere, Soo dat sulcx als een van henlieden hierinne beginst heeft den anderen tselve vermach te continueren te vervolgen ende tot behoirlicken eijnde te brengen gevende elcken van henlieden macht speciale last ende bevel voor alle justicien ende wetten daer ter causen van deser saecken van noode werdt te compareren ende aldaer in de name van mij alleen tvoors. wettelick te verkennen ende der voors. renthen donatien intentien veel ende deuchdelick op te dragene soo in opdrage bij desen te prouffijte ende op conditiën als boven ende alle saecken daer toe van noode in behoirlicken forme te doen – Beloovende die van werden te hebbenna dat zijlieden oft een van henlieden hier inne doen sullen ende alle andere hier toe van noode wesende, alwaert soo dat hij daer toe speciaelder beveel mosten hebben dan hier inne verhaelt staet in kennisse der waerheijt, soo hebbe ick met mijn handt ende mt mijnen zegele deser doen bevestigen ende met mijnen secretaris gedaen onderteeckenen int jaer des heren duijsent vijffhondert tweeentseventich opten sessentwintichsten dach van april ende was onderteeckent Martinus Baldewini Rijthovius ende meer beneden stont aldus bij laste van mijnen voorgenoemde Heer Bisschop van IJperen ende was onderteeckent met seeckere si

87a [VERVOLG AKTE] deijlen ende uijtgeven sonder iemant meer ofte min te geven dan bij de drie gedeputeerden geslooten zal wesen, maer in het ordonneren sullen die gedeputeerden alvooren letten opten raet ende advijs vanden pastoir, die hem oock sal informeren naede gestadicheijt van den geenen die deelachtich begeeren te zijn in dese fundatie ende buijten Rijthoven woonende ende den pastoir gehoort hebbende sullen voorts met hem sluijten ende ordonneren nae hender discretien ende goetduncken ende van dese dispensatie mitsgaders van zijnen ontfanck sal den ontfanger telcken jaere ten daege die de gedeputeerden daertoe zullen stellen gehouden zijn voor die andere gedeputeerden goed bewijs ende memorie reeckeninge te maecken endee in goeder bewaernisse nae dat zij geapprobeert is ende geteeckent vanden gedeputeerden metten anderen munimenten van der kercken te dien bewaren. Desen rentmr. ofte ontfanger sal gestelt worden bij den voorn. pastoir opperkerckmr. ende opperheijligengeestmr. ende den vierden vanden geslachte te weeten een van haerlieder vieren best daertoe bequaem ende sal gehouden zijnn van zijnen onderwinde ende van desen ontfanck goet ende sufficant seecker te dien ende borgen te stellen ende die voors. renthen op te beuren ende te ontfangen tsijnen costen, behoudens costen van rechtendie hij nochtans niet en sal mogen doen dan bij advise ende consente vanden anderen gedeputeerden ende sal voor zijnen arbeijt ende moeijten hebben als ontfanger den twintichsten penninck van zijnen ontfanck ende der vier gedeputeerden soo wanneer zij ter cause van deser fundatiën sullen vergaderen, te weten opten eersten zondach van elcker maent indien het hun alsoo van noode dunct elck drie stuijver ende boven dese fundatie somme ende geve ick der kercken van Rijthoven in gereeden gelde hondert gulden eens om terstond tot haer reparatie ende nootsaeckelickheijt geemploijeert te worden ende ten opziene dat den pastoir kerckmr. ende heijligengeestmr. desen last te gewilliger

87 Martinus Balduini bij de gratie Gods bisschop van Yperen en geboren te Rijthoven [lees: Riethoven] sticht een fundatie en wil dat men zal bidden voor hem en zijn broers en zussen en hun kinderen en kindskinderen binnen het dorp van Riethven of drie mijlen rondom dit dorp en doet dit in handen van de pastoor van Riethoven Bouwen Bauwens mijn broer zijn leven lang opperkerkmeester en opperheilige geestmeester van Riethoven en ik geef hen macht en autoriteit aan zijn broer Boudewijn over deze fundatie en na zijn dood een ander van de afkomst van mijn vader en het betreft een erffelijke losrente van 125 gl. getransporteerd door Mr. Joost Baudewijns priester en kanunnik ten overstaan van de schepenen van Yperen op 19 maart 1570 door dezelfde Mr. Joos gekocht ten laste van de Staten van Brabant op 15 september 1569 met 1500 gl. ‘idem dat men het schoolgeld ‘oft die boecxkens diemen tot Rijthoven oft drie mijlen int ronde is leerende te weeten die dienen tot onderwijs vanden kinderen in henlieder christen geloove ende omwel (?) leeren leesen ende schrijven vuyt deser fundatie soude betaelen, sullen die gedeputeerden tselve consenteren sonder regaert te nemen van wat gestaetheijt die ouders zijn gelijck zij oijck sullen mogen tsjaers vuytgeven twee drie ofte vier guldens om daer mede witte broot koecken ofte enige andere schoonheijt (?) gekocht ende gedistribueert te werden op een oft diversche tijden den kinderen die hunlieder kersten geloove dat Pater Noster die thien geboden Godts etc. van hennen ouders leeren ofte ter schoole gaen op dat zij deur sulcke schoonheijt te meer souden getrocken ende verwect werden ter schoolen te gaen oft thuijs te leeren, sulcx als goede christen menschen behooren te weeten ende te leeren ende om bij gelijcke manieren oijck een oirsaecke te geven den jonghen kinderen soo wel meijskens als knechtkens die niet ter schoolen gehouden en werden om te beter ende te liever te leeren waer

41 latijnse akte
Testament van de Eerwaarde Heer en Mr. Gijsbertus Coeverincx licenciatus van de St. Janskerk te ’s-Hertogenbosch, grafzerk tegenover het altaar van St. Martinus nabij de grafzerk van Genoveva wettige dochter van Magister Lambertus de Brogel en weduwe van Petrus Gisberti Leoni van de Coeveringe zijn moeder, Petronella zus, Germana zus, Gerardus van der Santvoort, het boek van Petrus van Oss, erfgoed te Vught, Henricus Gooswini pastoor, Cornelius Joannis, orde van St.Dominicus, de fraters van de observantie capucinorum, de Zusters van Orthen, de Zusters in Haga Sancte bij Endoven [ter Haghen], fraters van Orthen [fratres Ortenses, het armenhuis [ex domo pauperum], groot college der theologie, college van de Sociëteit van Jezus [lees: Jesuïeten]. Johannis Leonardi ab Hasselt, zuster …. van den Heuvel van de Zwarte Zusters (?), zuster Petronella Judoci, de kerk in Rixtel, Eerwaarde Heer Bisschop van ’s-Hertogenbosch, Franciscus Sonny eerste bisschop, Eerwaarde Heer Hubertus Myerhei kanunnik Beate Marie Antwerpensis, eerwaarde Heer penitentiarius …Vitto, magister Johannes Hessely, eerwaarde Heer Martinus Rithovij bisschop van Iperen, Heer en Meester Theodoricus van der Mer kanunnik te ’s-Hertogenbosch, abdij Tongerloensis, episcopaat van Kamerijk [camerasensis], Heer aartsdiaken Brunincx aartspriester, penitentiario Kievits, kanunnik Kelders, Heer Judocus Bungelaer, Leonardus Plas, Arnoldus Balgoijen, Heer Gerardus Kempen, Rutger Grinsven, de Heer officiaal van ’s-Hertogenbosch te Ravensteyn, Eerwaarde Heer Thomas Zerora, de Heer plebaan Robertus Suertio, privilege Brabantie, aan Cornelius Johannis ab Asseldonck en Jacobus Gerardo Doura [dubieus], Heer Judocus Bungelaer, Sint Geertrudiskerk te Leuven, zondagschool in de Barbarakapel, magister Jacob Baleno voorheen Jonkvrouw [domicella] Angela Creefft, Eerwaarde Heer Johannis ab Eijndhouts, Heer en Meester Peter Mattheus Santvoortio, Mariakerk te Antwerpen, Illustere Heer Kardinaal Baronij,