Archieven

71 Copie van translaet uijt het latijn
Inden naam der alderheijlichste ende ongescheijde drievuldicheijt des vaders ende des soons ende des H.Geest Amen
Ick Johan Hermans onwaerdus (?) priester deken van het cathedrael capittel van den Bosche, aenmerckende dat onsen schepper ende verlosser niet en heeft begeert dat wij weten souden sijne toecompste ende de uijre oft plaetse van onsen doot, dat wij altijt ende op alle plaetsen gevonden souden worden in duijsent manieren, listen ende laegen leggende, weins onsekerheijt deur de gratie Godts alnoch met der herten ende sinnen gesont ende welvaerende met testamentele dispositie ofte ordonnantie van mijnen uttersten wille sueckende te voorcomen, soo maeck ende ordineer ick mijne dingen ende goeden mij sondige mensche in fit dal van traanen gegeven ende verleent dit mijn testament oft deser mijner lesten off uttersten wille, d’welck off den welcken nae wederroepinge van mijne voorgaende testamentele dispositien wille ick dat valideren sa lende sijn cracht ende macht hebben bij recht van testament off codicillen legaten giften ter sake van de doot ofte nae eenige ander recht ofte maniere die beter valideren mach, niettegenstaende eenige nootelicke solemniteijten waeren vergeten – Ende inden eersten mijne sondige siele beveel ick nu ende inder euwicheijt ende besundere inde schromelicke uijre van haer reijse uijt mijn lichaem met alderdiepste ootmoedicheijt die ick kan aende oneijndelicke [257] barmherticheijt van Godt Almachtich mijnen schepper ende marmhertichste verlosser, ende aen sijne alsuijverste moeder Godts ende maget Maria, ende aen den heijligen Jan Evangelist onsen patroon, ende aen den heijligen Engel mijnen bewaarder ende voorts aen het geheel hemels geselschap ende mijn stinckende licjaem beveel ick der geestelicke begraeffenisse met alderstilste costen daer mijnen executeuren hier onder te noemen goetduncken sal, voorts nae mijne ootmoedige commandatie aenverdende de dispositie van mijne tijtelicke

42 Extract getrocken ende gecopieert uijt den testamente van Anna dochter wijlen Reijners Potteije gepasseert voor den nots: Mattheus van den Weghe ende seeckere getuijgen binnen sHertogenbosch opten 9 martij xv c lxxii [1572] alwaer onder anderen staet als volcht:
Item tot alimentatie ende onderhout van eenen eerlycken goeden bequamen neerstigen jongen oft clercq begerende te studeren inde Goddelijcke Theologie ende andersints tot Loeven, Coelen oft Elders in eenige andere cathololijcke universiteijt om priester te worden, heeft die vs. testatrix gemaeckt ende beseth, maeckt ende beseth mits desen ses hondert gulden eens ofte rente bedragende de hooftpenningen van deselve penn: daer voor vande welcke ten eeuwigen dagen sullen collatoijrs provosoirs ende toesienders wesen, den prior des Convente van de Predicaren vs., de pater des Convente vande Regularissen opten Wintmolenberch ende den meester int Groot Gasthuijs binnen deser stadt ten tijde wesende, de welcke de vs. ses hondert gulden eens sullen ontfangen van de naebeschreven executeuren ende tot rente beleggen tot behoeff als voor, ofte sullen in plaetse van de selve ses hondert gulden eens ontfangen van haer testatrix rentbrieven totter selvr somme toe bedraghende, soo sulcx de executoiren goetduncken ende gelieven sa lende terstont naer de doot ende afflijvicheijt vande vs. testatrix sullen de vs. collatoirs ende provosoirs stellen eenen goeden bequamen clercq, dewelcke de jaren incomende renthe ende vruchten vande vs. ses hondert gulden eens inde vs. universiteijtschoole sal hebben ende genieten den tijt van acht jaren geduerende, ende ten eijnde vande selve acht jarern sullen die vs. collatoirs in sgeens vs. is altijt eenen anderen goeden bequamen jongen versien ende stellen, dewelcke altijt sal moeten wesen een goet gemeijn catholijck borgerssoon der stadt van sHertogenbossche ende niemant anders, beheltelyck nochtans,

41b [VERVOLG AKTE 2] die met deser dispositien niet te vreeden en wilde weesen maer hierteghens wilde opponeeren met recht oft daer buijten in eeniger manieren, den selven heeft sij berooft van syn legaet oft portie ende tselve beseth den anderen goetwilighde, besettende den selven opponent in plaets van dijen, eenen ouden grooten eens oft twee stuijvers eens daer voor indien hij binnens jaers gheeijst wordt ende anders niet – Item alles wes sy testatrix nae dato van desen mondelinghe oft by geschrifte by haer ondertekent alnoch ewegh sal maecken van van andere legaten die heeft sij gewilt datmen sal laten volghen ende uytreijcken ende om dit haer tegenwoordigh testament ter executien te stellen heeft daertoe tot executoiren gestelt Heer ende Meester Jacob Seijsenmakers priester ende meester des Grooten Gasthuijs ten tijde wesende ende den notaris van desen harwn tegenwoordigen testament ende elcke van hen besondere, gevende ende verleenende den selven vrij ende volcomen macht [118v] allen haer goeden haeft ende erft aenteverden te vercoopen te belasten te beswaren te vesten met vertijdenisse ende gelooften van waerantschappe ende andere op verbintenisse van alle haer testatersse ende deser executoiren goeden ende voorts generael ende speciael alles daer in te doene dat sij testatrix levende selver present ende voor oogen wesende daer in soude connen ofte mooghen doen, besettende elcken executoir voor een cleijn danckbaerheijt ses gulden eens ofte meer naer gelegentheijt heurs arbeijts ende oft eenighe van de voors. executoiren geraeckte te sterven oft dese executie recuseerden ’t aenveerden , d’ander in leven ende goetwillich wesende sullen ofte sal in plaets van de afflyvighe ofte onwillighe ende andere mogen stellen met gelycke macht ende salaris, tgeene des voors. is verclaerde die voors. testatrick te wesen haer testament lesten ende uytersten wille, reserverende nochtans haer macht tselve te mooghen wederroepen aff ofte toe te doen soo [119] haer sulcx believen

41 [VERVOLG AKTE] den prior des Convents der Predicaren voors. den Pater des Convents van den Regularissen opten Wintmoolenberch ende den meester int Groot Gasthuijs binnen deser stadt ten tijde wesende, de welcke de voors. seshondert gulden eens sullen ontfangen van haer testatrix rentbrieven totter selver sommen toe besragende, soo sulcx de executoiren goetduncken ende gelieven sal, ende terstndt nae doodt ende afflijvicheyt vande voors. testatrix sullen die voirs. collatoirs ende provosoirs stellen eenen goeden bequamen clerck de welcke de jaeren incomende [116] renthe ende vruchten vande voors. ses hondert gulden eens inde voors. universiteijt schoole sal hebben ende genieten den tyt van acht jaeren geduerende ende ten eijnde vande selve acht jaeren sullen die voors. collatoirs in sgeens voors. is voors. is altyt eenen anderen goeden bequamen jonghen versien ende stellen de welcke altyt sal moeten wesen een goet gemeyn catholyck borgers soon der stadt van ‘sHertogenbossche ende niemant anders beheltelycken nochtans in die daer iemant waer bequem van haer testrisse bloede dese voors. renthen om te studeren als voor begerende dat deselve preferente sal hebben voor eenen anderen, weder hy van buijten deser stadt oft van binnen is, ende oft deselve clerck mette voors. renthe versien wesende hem eenichsints abuseerden ende misdroegh in een quaet oneerl[yck] ofte negligent leven oft andersints, soo sullen die voors. collatoires ende provisoires hun daeraff altijt simpelisive [dubieus] sonder eenighe procedure ende solemnitijt van recht mogen priveren ende becoomen ende eenen anderen daer in versien ende stellen ende ten eynde dat de meester van den Grooten Gasthuijs voors. een van de voors. collatoirs ende provisoirs dese voors. jaeren incomende rethen ontfanghen ende beure ende ten hoochtijde van Paesschen weder hij die dan ontfangen sal hebben oft niet, neerstelyck ende getrouwelyck uijtreycken ende oock soo wanneer eenighe van dese renthe gelost ende gequeten sullen