Van Herman Roem kreeg ik een foto die hij aantrof tussen de papieren van zijn moeder Joke van Oudheusden. Zij is dochter van de fourage- en meelhandel van Jan van Oudheusden en Corrie Hopmans, opgericht door hun vader Jacobus Hopmans, aan de Parallelweg 47 te Bergen op Zoom en woont daar in 1940.
De opgeblazen brug en Stoomwasserij De Zoom (collectie fam. Roem)
Foto: J. van Besouw. Brabant-Collectie, Tilburg University, prent 709648
De foto
Op de foto staat de vernielde brug over riviertje De Zoom. Over de brug loopt de Moerstraatsche baan, nu Buitenvest. De Zoom vormt in de meidagen van 1940 een verdedigingslinie. Franse soldaten die te hulp zijn geschoten, laten de brug in de lucht springen op dinsdag 14 mei 1940 om de oprukkende Duitsers te vertragen. Dit vermeldt de studie Vijf dolle dagen … in mei 1940 van Dr. E.G.H. Härtel. Het gebouw op de foto is Stoomwasserij De Zoom.
De vernieling is ook vastgelegd op deze foto van J. van Besouw.
De gift van een Frans soldaat
In relatie tot de foto meldt Herman: “Ik weet van mijn moeder Joke van Oudheusden, geboren 1926, wonend langs de Parallelweg, dat de Fransen door de Parallelweg opstoomden richting de Buitenvest. Van een Franse soldaat kreeg de familie een jong hondje waaraan zij tot aan de jaren vijftig veel plezier beleefde.” Het lieve beest krijgt overigens geen Franse, maar een Engelse naam en wel “Tommy”.
Tommy (bron: collectie fam. Roem)
Eind oktober 1944 kan Tommy de Canadese bevrijders begroeten. Op de foto staat hij voor familie en soldaten, die voor en op een vierwielig pantservoertuig staan en zitten. Het gebouw op de foto is de maalderij aan de Parallelweg.
[Verhaal gaat verder onder de foto. Redactie]
Tommy met de familie en soldaten, 1944 (bron: collectie fam. Roem)
Terug naar de brug
De vernielde brug wordt vervangen door een noodbrug. Maar ook voor de Duitse bezetter blijft de Zoom een militaire verdedigingslinie. Echter, waar de Fransen in 1940 aan de zuidkant van de Zoom de Duitsers vanuit het noorden afwachten, wachten de Duitsers in 1944 aan de noordkant de komst van de Canadese bevrijders af. Rond de Zoom wordt zwaar gevochten. In de beeldbank van het West-Brabants Archief wordt bij onderstaande foto van fotograaf J.H.W. Weijts van de wasserij gemeld: “De totaal vernielde wasserij De Zoom tijdens hevige gevechten tussen Duitsers en Canadezen in de nacht van 28 oktober 1944 gezien in noordoostelijke richting. Op de voorgrond de door de geallieerde Genie gelegde 'Bailey-bridge' (noodbrug) op de plaats van de door de Duitsers vernielde (nood)brug over de Zoom.”
De vernieling in beeld
Voor de gevechten ziet het gebouwencomplex er zo uit volgens een oude annonce of briefhoofd. Het hoge gebouw in het midden kan ook worden gezien in de linker bovenhoek van voorstaande foto met de vernielde brug.
Maar tijdens de oorlog zal het complex vermoedelijk ook zijn verbouwd. Na de bevrijding ziet op een foto van J.H.M. Weijts het gebouwencomplex er namelijk zo uit.
Baileybrug over de Zoom, 1944 (foto: J.M. Weijts. Bron: West-Brabants Archief, fotonr. RTWV059)
Zo te zien op de foto is er in ieder geval een gewijzigde voorgevel. Vergelijk voor een oordeel het uiterlijk op de foto van 1940 van de familie Roem en kijkende naar de voorgevel op onderstaande foto van J. van Besouw. lijken er ook tijdens de oorlog verbouwingen te zijn geweest.
Foto: J. van Besouw. Brabant-Collectie, Tilburg University, prent 709642
En dezelfde plek op dinsdag 27 juni 2023 met verteller als fotograaf.
Dank voor medewerking van en de toestemming voor gebruik van de foto’s van Herman Roem, van familie Hopmans/Van Oudheusden, Emy Thorissen van Brabant-Collectie van de Tilburg University (bij mail op 30 juni 2023, waarbij zij aantekent dat achter op de foto’s staat “Eigendomsrecht J. van Besouw, Breda”) en Albert Weijts, zoon van fotograaf J.H.M. Weijts, bij mail op 21 juni 2023.
De oude gebouwen lijken ook nog te staan op 
