Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn er in Noord-Brabant terecht gekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Foto: Britse militairen graven naar het wrak van de Typhoon van Langston, juni 1961. Fotograaf: J. de Bont, Waalwijk. Bron: Streekarchief Langstraat, Heusden, Altena, fotonr. WAA84886.
Op 24 oktober 1944 stortte om 11.40 uur bij Doeveren een Hawker Typhoon IB (JP688) van het 247 Squadron neer. Piloot was F/Lt. Paul Langston (22) uit Nieuw Zeeland. Hij was twintig minuten daarvoor opgestegen vanaf vliegveld Eindhoven voor een patrouillevlucht, toen hij werd geraakt door Duits luchtafweergeschut, dat tussen Besoijen en Drongelen stond opgesteld. Het vliegtuig kwam neer bij Doeveren, 5 kilometer ten oosten van Waalwijk.
Die dag was Marinus Corstanje uit Waalwijk bezig met het rooien van voederbieten op een akker langs de Valkenvoortseweg in Doeveren, toen hij plotseling een brandend vliegtuig op zich af zag komen, dat zich even later in de grond boorde. Van Corstanje liep flinke brandwonden op aan hoofd en handen door de rondspattende brandende vliegtuigbenzine.
Het wrak zat deels diep in de drassige bodem. Alleen het staartstuk en delen van de vleugels zijn in 1946 weggehaald door een opkoper van oude metalen, terwijl de rest, inclusief het stoffelijk overschot van de piloot, in de grond bleef. Pas in 1961, naar aanleiding van een naderende ruilverkaveling, deden de Engelsen een bergingspoging, die maar deels slaagde (de zware motor zit nog steeds diep in de grond). Wel werden de overblijfselen van Langton gevonden, naar Engeland overgebracht en geïdentificeerd, waarna hij een graf kreeg op de Nijmeegse erebegraafplaats Jonkerbos, 19 J 1.
Dankzij de reacties hieronder en het boek van Pouwel Pouwels, Vliegtuigcrashes 1940-1945 in Midden-Brabant (Onsenoort, 2018), p. 129-133, kunnen we hier het hele verhaal vertellen.
Annemarie van Geloven
bhiczei op 7 juli 2017 om 10:15
Bertjan Kers, heel hartelijk dank voor deze online informatie. Ook heel nuttig voor andere neergestorte vliegtuigen.
Bertjan Kers
zei op 18 juli 2017 om 14:34
In de zomer van 1961 hebben Britse troepen bij Doeveren gezocht naar de resten van het vliegtuig van Langston. De Echo van het Zuiden van 28 juli 1961 meldt dat tussen de wrakstukken het horloge van Langston is gevonden en dat aan de hand van registratienummers kon worden vastgesteld dat het zijn toestel was. Op de site van SALHA zijn ook foto's van de opgravingen te vinden.
Johan Kuijten
zei op 31 december 2018 om 15:25
Met mijn kleinzoon Vinz een rondje Waalwijk gedaan. Ook naar deze crashplaats die veel indruk op opa had gemaakt. De ze plaats regelmatig bezocht toen de Engelsen aan het zoeken waren. Zij waren ingekwartierd in Hotel de Twee Kolommen t.o. de kerk St. Jan In Waalwijk . Ik ben nog getuige geweest van de de zwarte schoen van de piloot die gevonden was met de stoffelijke resten er nog in. Dit maakte heel veel indruk op mij.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 2 januari 2019 om 21:12
Dat kan ik me voorstellen Johan, dat is ook wel een behoorlijke ervaring, zeker voor een kind. Mochten jullie gewoon blijven kijken toen de Engelsen daar aan het werk waren?
Johan Kuijten
zei op 2 januari 2019 om 22:43
Wij mochten gewoon blijven kijken ofschoon ik me nog vaag kan herinneren dat er werd verteld dat er nog explosieven aanwezig waren. Er was geen afzetting en men kon gewoon bij de opgraving komen. Wel spannend!
Hilde Jansma
bhiczei op 3 januari 2019 om 10:48
Wat bijzonder dat je wel gewoon mocht blijven kijken, ondanks dat er explosieven aanwezig waren. Ik kan me voorstellen dat dat het nog extra spannend maakte. Met wie ging je eigenlijk bij de opgraving kijken?
Johan Kuijten
zei op 3 januari 2019 om 14:07
Ik ging regelmatig alleen op de fiets op stap. Het was vanuit centrum Waalwijk makkelijk te bereiken vlakbij cafe 't Snoekske dat overigens nog steeds bestaat.
Rien Wols
bhiczei op 17 mei 2019 om 09:47
Ineke van den Houdt liet mij namens heemkundekring De Erstelinghe weten dat deze crash plaats heeft gevonden op Waalwijks grondgebied (zie ook haar artikel over “Paul Langston” in De Klopkei (1e kwartaal 2017) p. 15. Dat klopt ook wel met wat Johan Kuijten opmerkte over de nabijheid van café ’t Snoekske. We hebben het verhaal daarom ook opgenomen onder Waalwijk, maar laten het hier staan, omdat we anders alle waardevolle reacties hierboven kwijt zouden zijn.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd). 
