Een verdwenen uitzicht vanaf Nieuw-Borgvliet

En niet alleen de Augusta polder kun je niet meer herkennen. Van de Oosterschelde is ook niet veel meer over na dat kanaal naar Rotterdam. En zo staat ook ons enorme speelveld naast Antwerpsestraatweg 495 volgebouwd met huizen. En wat dacht je van die snelweg dwars door het Molenbeekdal.
Er schijnt zelfs een boek over geschreven te zijn: “Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan.”

Tsja Jan, aan de noordkant van Bergen op Zoom een polder in mijn ogen landschappelijk van mindere waarde. Dus eerder voor bebouwing in aanmerking komend lijkt mij.
Een onbebouwde Augustapolder had beter aangesloten op de meer dan fraaie Brabantse Wal richting Woensdrecht en Ossendrecht.

Helemaal eens met Willem,
Overigens weer een leuk artikel over de plek in BoZ waar ik speelde als kind omdat mijn opa en oma daar woonde.

O ja, Willem, wat ook nog verdwenen in die Augustapolder.
Zo'n 60 jaar geleden plukte ik in die polder aardbeien en sperziebonen voor mijn oom en tante. Soms vond je tussen de rijtjes het nestje van de veldleeuwerik. Je hoorde het vogeltje hoog in de lucht. En dan was het de kunst dat kleine zwarte stipje te vinden. Je vindt de vogel niet meer in de Augustapolder. Een vogel, die er ook niet meer is, is de kwartel. Die wilde bij onze struintochten in de polder nog wel een met een hoop rotlawaai voor je voeten wegschieten. Ook weg.

Dag Jan, inderdaad vergane glorie en natuur. Lees ook dit verhaal: https://periodieken.westbrabantsarchief.nl/issue/DWS/1993-06-01/edition/0/page/9?query=Kees%20van%20de%20Watering&sort=relevance

Het verhaal van Willem over het uitzicht vanaf Borgvliet over de Augustapolder nodigde mij uit om mijn schetsboekje te pakken en het een en ander te putten uit mijn herinnering. Het resultaat is een overzicht, in een niet zo eenvoudig perspectief, vanaf de Antwerpsestraatweg richting de Oosterschelde, omstreeks 1950. De Langeweg loopt hier stijl naar beneden de polder in en is precies één kilometer lang (What’s in a name)! Aan de linkerkant zien we arbeiderswoningen uit de twintiger jaren, bijgenaamd “de blok”. Aan het eind van de bebouwing verandert de weg in een onverhard pad met aan weerskanten een sloot en rietkragen en even verderop komt men over een onbeveiligde spoorwegovergang nabij wachtpost 14. In de nacht van de watersnood in 1953 is in dit huisje van blokwachter Pieters een baby geboren. (Zie ook het artikel van Willem Kruf over de Augustapolder tijdens de watersnood). Links over de spoorbaan nadert een stoomlocomotief met de sneltrein uit Vlissingen. Pas na de watersnood is dit traject geëlektrificeerd en even verder aan de rechterkant staan schuin oplopende zichtseinen die een naderend hoofdsein aanduiden. Keren we terug naar de spoorwegovergang dan hebben we nog een flinke wandeling voor de boeg vooraleer we bij de Scheldedijk aankomen, die jammergenoeg aan de voet afgezet is met gemeen prikkeldraad. Trotseer je dit en kom je er zonder kleerscheuren onderdoor dan wordt je op de dijk verrast met een prachtig uitzicht over de Oosterschelde, die daar ligt te blakeren in de zon. Aan de rechterkant liggen twee weervisserijen, waar ansjovis wordt gevangen en waar een hoogaars met bijbehorend roeibootje voor anker ligt om de ansjovis even later uit de fuik te halen. Overigens heb ik de tekening puur uit mijn herinnering gemaakt en er zullen vast wel enige details aan ontbreken. Wat ik bijna vergeet te vermelden zijn de dreigende onweerswolken die al in de verte het naderend onweer vanuit Zeeland aankondigen, waarna weldra de hel losbarst. En wee…..als je die kilometer weer terug moet lopen……

Dag Piet,
fraaie herinnering en tekening. Zelfs de gemetselde duiker bij en onder de Langeweg komt terug op jouw tekening.
Het water van de Molenbeek en polder werd bij het naar Hazen genoemde gemaal tegen de Augustadijk geloosd op het Scheld.

Ja, Piet, vaak brak de onweersbui boven de Oosterschelde. Maar als hij, compleet met waterhozen, over de Schelde kwam, dan lag het zand van het veld tegenover ons door de voordeur heen tegen de trap geblazen. Op school had ik geleerd, dat je na de flits moest tellen tot de donderslag en dan wist je op hoeveel kilometer de bui nog van je was. Ik stond dan altijd op het veld naar het geweld boven de Oosterschelde te kijken. Mijn moeder niet. Die liep met een oud wijwatertakje zegenend door het huis om te huis te behouden. Gelukt! Het huis staat er nog steeds. En mijn gedrag kon ze maar matig waarderen: ik kon beter binnen komen.

Wat een geweldig leuke tekening is dit, nu kan ik zien wat mijn moeder zag als ze de deur uit ging, die woonde namelijk in het laatste huisje links aan de langeweg is mij verteld.
Haar naam was Mien Steketee dochter van Jan Steketee die een bus en taxi bedrijfje had op Borgvliet.
respect voor de mooie verhalen die ik hier lees, eneen belangrijke geschiedkundige bron voor de volgende generaties.

De weg naar Egypte loopt over Borgvliet. Vrijwel niemand op heel Borgvliet weet dat Maria, Jozef en het kindje Jesus op hun vlucht naar Egypte door de Langeweg gelopen zijn. Dat zit zo: Vroeger toen we nog peuters waren wandelde mijn moeder en haar kroost nogal eens de polder in. Deels om de drukte van alledag te ontlopen, deels om haar figuur in aantrekkelijke vorm te houden want let op: die Langeweg was maar liefst één kilometer lang en je moest nog terug ook. Vooral met vijf van die peuters was dat een hele opgave en ook nog eens bevorderlijk voor de slanke lijn. Onderaan de Langeweg hield de klinkerbestrating op en begon een lemen pad, richting de dijk naar de Oosterschelde. Wanneer het geregend had was het pad bijna onbegaanbaar door de gladde laag kleileem, maar was het geruime tijd droog dan voelde het pad keihard aan en moest je goed uitkijken om niet in het karrenspoor en de diepe hoefafdukken van de zware Belgische trekpaarden van boer Hazen om niet om te zwikken met je dunne zomerschoenen. Aan weerszijde van het pad stonden brede rietkragen, die de brede poldersloten omzoomden. Halverwege stopte mijn moeder plotseling en vertelde op plechtstatige wijze dat Maria, Jozef en het kindje Jezus hier doorheen de Langeweg waren gekomen op hun vlucht naar Egypte. Omdat ze halsoverkop moesten vluchten vanuit de stal te Betlehem hadden ze nauwelijks proviand meegenomen. Ja, goud, mirre en wierook hadden ze wel maar daar kan je niet zoveel mee in de polder. Dus alle vier rammelden ze van de honger. ‘Vier?’ Vroeg mijn oudere zus verbaasd. ‘Jazeker’ zei moeder ‘Wat denk je van de ezel?’ En juist die had zo’n geweldige honger dat hij eigenlijk niet verder meer wilde en van iedere rietstengel die hij tegenkwam wilde eten’. ‘Kijk maar’ zei moeder ‘In ieder blad heeft hij z’n tanden gezet’ en ze wees ons op de merkwaardige afdrukken van ‘s ezels voortanden op ieder rietblad, waar ook ter wereld. En vol ongeloof keken wij, “onnozele kinderen” naar de duidelijke tandensporen op ieder rietblad en waren diep onder de indruk van het fantastische verhaal van mijn moeder. Het moet een lange reis geweest zijn voor de H.Familie, helemaal over Borgvliet!

Goh, Piet, wat grappig, dat zo'n christelijk leugentje ook op Nieuw Borgvliet voorkwam.
Ik kende al wel de bruine vlek op het langwerpig blad van perzikkruid. Die vlek kwam van het bloed van Christus aan het kruis. Maar die kennis heb ik niet op Nieuw Borgvliet opgedaan.
Sinds het verhaal van Piet kijken we weer heel anders naar riet.

Wat een geweldige verhalen en tekeningen weer. Genieten dus, maar dat doe ik al lang...als je maar lang genoeg met Willem op stap bent raak je vanzelf ietwat verslaafd aan dat aparte dorp aan de zuidkant van Bergen op Zoom

Apart?? Inderdaad. Het is niet voor niks dat burgemeester Witte, later kundig minister van volkshuisvesting en burgemeester van Eindhoven op Borgvliet woonde. Slimme mensen zoeken elkaar op heee.

Ja, een mooi gebied die Augustapolder. Regelmatig geef ik rondleidingen in het Markiezaatsgebied en neem daar graag Augustapolder in mee. Het lijkt van lagere orde zo naast het natura-2000 gebied maar is dat beslist niet. Behalve nieuwe natuur liggen daar veel historie en verhalen. Zo ook voor ons vanuit de Borgvlietsedreef; ons speelterrein was vanaf de tuinderijen langs de Borgvlietsedreef tot aan Lindonk en vanaf de Zeekant tot de molen in Borgvliet. Vissen deden we in de sloten van Augustapolder. De flats langs de Augustalaan stonden er toen nog niet; die moesten nog worden gebouwd en zijn inmiddels weer verdwenen. Jammer, want vanuit Augustapolder werd door die bebouwing de geologische structuur van het gebied (Brabantse Wal resp. voormalig kweldergebied) mooi geaccentueerd. Verdwenen. Staand op de dijk bij de tafel nabij de Kraaijenberg vertel ik mijn gevolg nog regelmatig over de schoonheid van dit gebied.

Inderdaad Frans, en voor je neus vanaf de Kraaijenberg een fiks aantal weervisserijen op 't Scheld bij de Borgvlietse Kreek en voor Hildernisse. Ook die zijn verdwenen, maar kunnen als nostalgie in herinnering blijven. Iets wat Piet Bruijns op zijn tekening Langeweg en bijbehorend verhaal doet.
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/weervisser-hendrikus-maas-en-zijn-vissende-broers-deel-2

Sterker nog naar verluid kwam Jezus uit Borgvliet.

Hoi Sjaak, verdomd dat je het zegt. In mijn jeugd op Borgvliet heb ik iemand regelmatig stalen Christus genoemd. Wist ik veel, dat ik niet ver van de waarheid zat.

Je zus kwam uit Borgvliet.
Merkwaardig hè dat zo’n simpele spatie een heel ander licht op de zaak werpt.

Hee Sjaak , je hebt het volgens mij over de stalen Joseph. Ofwel Quik uit de Rembrandtstraat. Mede oprichter van de Mariaommegang.

Willem is scherp van geest.
Wat een mooie tekening van De Lange weg.
Ik hoop dat deze site nog vele mooie artikelen mag opleveren over Ons mooie Borgvliet.

Hoi Willem. Ik ben geboren en getogen op Nieuw Borgvliet aan de Antwerpsestraatweg. Ontzettend leuk om over Nieuw Borgvliet te lezen. Woon al 40 jaar in Tilburg maar heb de beelden nog zo op mijn netvlies. Dankjewel voor je mooie verhalen en omschrijvingen! Groet, Mylène Rutten Hopmans.

Hoi Mylène, mooie verhalen niet alleen van mij hee. Maar ook van Jan de Crom, Piet Bruijns, Hans Jordans en nog een aantal van de oud-Borgvlieters die herinneringen aan “ ons durp “ hier wegschrijven. En ook mooi dat Marilou en Paul van BHIC die telkens verwerken.

De Langeweg. Wij woonden Antwerpsestraatweg 382. Zaterdag'savonds laat hielden mijn broers en ik weleens een wedstrijdje wie het snelst de Langeweg v.v. kon lopen met de paal op de scheldedijk "verboden te zwemmen" als keerpunt. Was voor mij goed voor de conditie voor de wedstrijd op zondag van rkvv. nieuw-borgvliet.

Marius Broos, spoorwegkenner, gaat op zijn website https://www.mariusbroos.nl
in op dit verhaal en wel onder de kop Wachterswoning 14 in de buurt van Nieuw Borgvliet (klik op die website 'West-Brabant' aan en daarna 'Wachterswoning 14 in de buurt van Nieuw Borgvliet')

Ik heb als jonge jongen vaak in de Augustapolder rond ( moeten ) lopen niet on te recreëren maar om te werken . Suikerbieten , aardappelen , voederbieten enz. enz . Plantjes van de bieten op 1 zetten want er was toen nog geen precisie zaad , onkruid wieden en wat er toen in de 60er jaren met de hand werd gedaan . Het is nooit mijn hobby geweest , tweelingbroer Jan vond het minder erg . Dat werken op de boerderij en in de polder werd niet aan je gevraagd het werd je verteld en je deed dat gewoon . Je besefte het toen niet maar het was een geweldige jeugd .

Beste Frans,
kwam je nog goed weg. Vader Hazen had grond als tuintjes achter de woningen aan de bewoners van de Antwerpsestraatweg verhuurd. Anders zat je tussen nog meer veldvruchten.

@Piet Bruys: Piet, je vertelt met de weg naar Egypte een echte Borgvlietse versie van een verhaal dat volgens anderen nog veel ouder is. We kunnen echter niet bewijzen dat het riet van vóór de vlucht naar Egypte ook al van die beten was voorzien. Dus of dit verhaal meer waar is? Lees het via deze link:
https://natuurverhalen.nl/2020/08/19/het-riet-en-de-duivelsbeet/