Lancaster DV280 stort neer in de polder

Het is een geallieerde bommenwerper van het type Avro Lancaster, de DV280 van het 463 squadron van de RAAF, Bomber Command. De vorige avond was het toestel om 23.00 uur van zijn thuisbasis Waddington opgestegen voor een missie naar Duitsland. De bedoeling was een complex van chemische fabrieken in Gelsenkirchen te bombarderen, waar synthetische benzine uit steenkool werd gewonnen.

Hoewel het toestel van de RAAF was, en ook gevlogen werd door twee Australiërs, bestond het merendeel van de bemanning uit (jonge) Britten. F/Lt. Eric Smith (22 jaar) was de piloot en F/O Arthur Gossip (23 jaar) vloog mee als tweede piloot om zijn eerste operationele ervaring op te doen. De rest van de bemanning was dus van Britse afkomst en bestond uit navigator P/O K. Forth (23); bommenrichter F/O H. Raynham (25); radiotelegrafist F/Sgt. P. Jones (23); boordwerktuigkundige Sgt. D. Sykes (19) en de boordschutters Sgt. J. Hollis (19) en Sgt. R. Fittal (21).

Zowel op de heen- als op de terugvlucht werden de bommenwerpers steevast aangevallen door Duitse nachtjagers. Zoöok die nacht van 21 op 22 juni. Van de 123 Lancasters die aan het bombardement hadden meegedaan, werden er acht boven Brabant neergeschoten. Ze stortten neer in Boxtel, Drunen, Helvoirt, Nuenen, Riethoven, bij Werkendam in de Biesbosch en Westerhoven. En dus ook bij Macharen.

De DV280 werd boven Helmond-Uden aangevallen door een Duitse Junkers Ju 88, gevlogen door Uffz. Johann Werthner van 6/NJG2. Dit nachtjagerseskader was gestationeerd op Volkel. Werthner raakte de Lancaster die dus uiteindelijk in de polder van Macharen neerstortte.

Staand v.l.n.r.: Fred Raynham; Jack Hollis; Eric Smith; George Pike.

Gehurkt v.l.n.r.: Eric Tench; Derek Sykes; Kenneth Forth

Tench en Pike maakten deel uit van de reguliere bemanning, maar gingen op de laatste vlucht niet mee. In hun plaats vlogen de omgekomen Arthur Gossip, Percival Jones en Ronald Fittall mee.

Zes van de acht bemanningsleden kwamen om in het vliegtuig. Het lijk van Harry Raynham werd later gevonden in Maasbommel, aan de andere kant van de Maas, zo’n 2,5 kilometer verderop dus. Hij werd pas in 1946 geïdentificeerd, zodat hij een tijdlang als onbekende lag begraven op de Algemene Begraafplaats van Maasbommel. Maar blijkbaar was hij in staat geweest het toestel te verlaten (of hij moet eruit geslingerd zijn).

Wie er zeker in was geslaagd om met zijn parachute uit het toestel te springen, was navigator Kenneth Forth. Hij kwam alleen zo ongelukkig aan de grond, dat hij zijn bekken brak. De Berghemse huisarts Thomkins onderzocht hem, waarna hij door de Duitsers werd gearresteerd en naar een ziekenhuis gebracht. Vervolgens ging Forth als krijgsgevangene op transport, eerst naar Stalag Luft IX-C bij Bad Sulna (dit krijsgevangenenkamp had een groot hospitaal) en daarna naar Stalag Luft III bij Sagan, in Neder-Silezië.

Alle overleden bemanningsleden werden begraven op de militaire erebegraafplaats in Uden. In 1946 werden ook de stoffelijke resten van Raynham naar deze begraafplaats overgebracht. Kenneth Forth overleefde de oorlog, maar werd niet oud. In 1956 overleed hij aan polio, 34 jaar oud. Hij liet twee zonen na.

Veel van deze gegevens zijn ontleend aan het boek van Jan Ruijs, Het mysterie van de Lancaster bommenwerper DV280 (Oss, 2012). De auteur heeft als zevenjarige het vliegtuig laag over het dak boven zijn hoofd horen scheren, en was met zijn oudere broers meteen op onderzoek uitgegaan, die 22e juni 1944. Dat heeft hij later opnieuw gedaan, met veel succes, gezien de hoeveelheid informatie die hij boven water heeft weten te halen.