Heel haar leven bleef zij ongehuwd, runde een winkel in galanterieën, gaf ansichtkaarten uit en was zeer gelovig. Iedereen in Etten kende haar. Wie was deze vrouw?
Kee Martens, naast haar Maria de Bruijn, de kinderen zijn onbekend (Bron: Heemkundekring Jan uten Houte)
Kee Martens werd op 9 mei 1874 op het adres F15 in de Neerstraat in Etten en Leur geboren. Dat was in de woning van haar oma Catharina van den Broek, de weduwe van Marcelis Martens. Haar moeder was ongehuwd. Kee was nog geen vier jaar oud toen haar moeder overleed. Zij werd daarna door haar oma, die landbouwster was, opgevoed. Oma moet niet onbemiddeld zijn geweest want zij had een dienstbode in huis. Al op jonge leeftijd heeft Kee bij verschillende gezinnen in Etten en Leur als dienstbode gediend. Haar laatste betrekking vervulde zij bij Maria de Lange, die een winkel had in galanterieën in de Bredascheweg A220 (nu Oude Bredaseweg 10).
Verhaal gaat verder onder de foto
De Dreef in 1911, links moeder de Bruijn met zoontje Leon op de arm (de oud-wethouder), helemaal rechts met witte schort Kee Martens (foto West-Brabants Archief, RAW014014384)
Toen haar werkgeefster Maria de Lange in 1908 overleed, benoemde zij Kee als haar enige en algemene erfgename. Lang bleef Kee niet in de Bredascheweg wonen, want in 1910 komen we haar tegen als bewoonster van het pand Dorp A239, vanaf 1949 in de gemeentelijke administratie bekend als Bisschopsmolenstraat 9, bij oud-inwoners van Etten-Leur beter bekend als de winkel van Willeke Vergouwen. Hier runde Kee een winkel in galanterieën. Je kon het niet opnoemen of zij verkocht het.
De kostganger Gerardus Vierhout voor de winkel van Kee Martens. (detail ansichtkaart ca. 1915)
Het pand waarin zij woonde was zo groot dat er voldoende plaats was voor andere inwoners. Zo woonde er vanaf 1913 de modiste Maria de Bruijn en haar dochtertje. Ook de gepensioneerde boekbinder Gerardus Vierhout was er in de kost. Verder passeren diverse kostgangers de revue, het merendeel ambtenaren.
De Bredascheweg voor 1938 met smalle doorgang naar de Markt (ansichtkaart, uitg. C. Martens)
Evenals haar vroegere werkgeefster Maria de Lange heeft Kee door de uitgifte van ansichtkaarten een grote bijdrage geleverd aan de geschiedenis van Etten-Leur. De kaarten tonen ons hoe de grotendeels verdwenen oude dorpskern van Etten er in de eerste helft van de 20ste eeuw uitzag.
Het begin van de Bisschopsmolenstraat met rechts de winkel/woning van Kee Martens (ansichtkaart, uitg. C. Martens)
Kee was een godvruchtige vrouw, zij was o.a. Lid van den Bond van het H. Hart, Lid der Katholieke Actie en Prefecte der Congregatie. Bij het Duitse bombardement op het centrum van Etten op 10 mei 1940 werd haar winkel volledig verwoest. Gelukkig overleefde zij het bombardement. De wederopbouw van haar winkel heeft zij echter niet meer mee mogen maken. Kee Martens overleed op 24 november 1945 op 71-jarige leeftijd.
De winkel van Kee na het bombardement op 10 mei 1940 (Bron: Heemkundekring Jan uten Houte)
Bronnen
West-Brabants Archief, Bergen op Zoom Privé-archief Cor Kerstens
Wat bijzonder dat particulieren destijds zelf ansichtkaarten uitgaven. Nu een waardevolle bron voor onderzoekers die interesse hebben in de historie van hun leefomgeving. Kee heeft ons allen dus veel nagelaten.
Marilou Nillesen
bhiczei op 23 november 2023 om 12:21
Mee eens, Aart! Ook ik heb genoten van je bijdrage, Cor.
