De dertig bakkers van de coöperatie zitten echter niet op één lijn. Een deel van hen, te weten negentien zonder Alfred, richten bij notariële akte van 21 augustus 1918 de naamloze vennootschap “West Brabantsche Brood-Koek-Beschuit en Banketbakkerij” op. De akte kent een aanhangsel met nadere bepalingen omtrent het overgaan van de coöperatie in de naamloze vennootschap. Dit aanhangsel is op 29 augustus 1918 onder meer getekend door Alfred. Op 23 oktober 1918 is er een liqudatievergadering van de coöperatie waarbij Alfred aanwezig is. De vergadering vindt plaats in het voormalig fabrieksgebouw van de vereniging, aldus de notariële akte.
Hoe het verder gaat met de fabriek
Op 13 september 1918 gaat het eigendom over naar bankier Ernst Laane. Dit is een tussenactie. Op 18 september 1918 richt Ernst Laane de naamloze vennootschap “West-Brabantsche Brood- en Banketfabriek” op. Hij brengt het onroerend goed als zijn aandeel in. Deze N.V. liquideert en het eigendom gaat over naar bakker Johannes Loose met mede-eigenaren, een vennootschap onder firma.
Even tussenstapje naar de website van de LIGA(-fabriek) in Roosendaal
Op deze website (geraadpleegd maart 2024) staat vermeld: “De LIGA is van oorsprong een biscuit fabrikant. Uit een samenwerkingsverband van enkele lokale industriële bakkerijen in Bergen op Zoom ontstonden in 1923 de LIGA-fabrieken. De naam LIGA stamt van het onderlinge verbond – de LIGA – van de bakkerijen.
Vervolg: hoe het verder gaat met de fabriek
Bij notariële akte van 5 oktober 1920 richt bakker Loose met een slager, een fabrikant en iemand zonder beroep de naamloze vennootschap “Biscuit- en banketfabriek: LIGA” op. Dit na Koninklijke Bewilliging op 11 augustus 1920. Intussen verzoeken Johannes en architect Horsten op 28 juni 1920 om vergunning voor verbouw en bijbouw aan de achterzijde van de fabriek. Burgemeester en wethouders verlenen de vergunning op 2 juli 1920.
De LIGA-fabriek op foto met de rechts herkenbaar de voorgevel van architecten Van Teeffelen en De Nijs (Bron: Bergen op stoom, Toon Franken)
Voor de verdere geschiedenis van de LIGA lees het hoofdstuk Bakkerijproducten en zoetwaren van schrijver Toon Franken in het boek Bergen op stoom [of kijk op In Brabant staat een huis. Redactie]. De fabriek kent zo’n honderd personeelsleden, aldus genoemd schrijver. Er komen verschillen van inzicht in 1923 tussen directeur Loose en adjunct-directeur Th. Neutelings, lees daarvoor dit verhaal. Neutelings is ook de bedenker van een reddingtocht naar de Noordpool.
Gelijktijdig tweede coöperatieve broodbakkerij, maar ook verbruiksvereniging
1 = Schoolstraat; 2 = Kloosterstraat; 3 = Van Dedemstraat; 4 = Antwerpsestraat en 5 = perceel en huis sectie H 732 de bakkerij
Bij notariële akte van 5 maart 1917 richten een timmerman, coupeur, behanger, modelmaker, sigarenmaker, bankwerker en metaaldraaier de “Roomsch Katholieke Coöperatieve Broodbakkerij en Verbruiksvereeniging De Volharding” op. Op 25 juni 1917 koopt de vereniging van aannemer Gerardus Belderbos een huis, erf en timmerwinkel aan de Kloosterstraat 21 en 23.
In het pand komt een bakkerij. Het Katholieke Volk wijdt in haar editie van 6 juli 1917 een artikel aan de oprichting van de vereniging. Het blad kent ook een advertentie voor een meesterbakker voor het bedrijf. Hetzelfde blad schrijft, op 7 september 1917 dat als alles meevalt de plechtige inzegening van de bakkerij zal zijn op 23 september. Echter op 10 september 1917 wordt nog een verzoek ingediend voor uitbreiding en wel het plaatsen van een gasmotor van 2,5 PK, een veertiende van het vermogen van de motor van de andere fabriek.
Op de tekening bij de aanvrage staat naast de gasmotor ook een heteluchtoven. De Hinderwetvergunning wordt verleend op 26 oktober 1917.
Ook deze vereniging komt tot een einde. Op 8 april 1926 worden ter veiling aangeboden: de woning Kloosterstraat 23, de inrijpoort met zolder, de bakkerijgebouw en erf Kloosterstraat 21 gelegen naast 23 en heteluchtoven met rijskast. Na een derde veiling gaat op 29 april 1926 het eigendom en masse over naar een bakker, wonende te Heerle, gemeente Wouw. De heteluchtoven is van in de verkoopakte genoemde fabrikant, die adverteert in Het Volk : dagblad voor de arbeiderspartij op 20 februari 1920. Dit bedrijf levert ook de heteluchtovens bij de eerdergenoemde coöperatie Helpt elkander.
Advertentie van de ovenfabriek (bron: Het Volk, 20 feb. 1920)
Dan terug naar Alfred Kieboom
In zijn pand komt later bakker Nagelkerke wonen volgens de woonhuiskaarten 1920-1940. Hij brengt in het Dagblad van Noord-Brabant van 31 december 1937 zijn nieuwjaarswensen uit.
Nieuwjaarswensen van bakker P.W. Nagelkerke-Fiere (Dagbl. van Noord-Brabant, 31 dec. 1937)
In het gebouw is nu de fietsenzaak De Mooij gevestigd. Op de website van de zaak kan de huidige binnen- en buitenkant van de verdwenen fabriek worden bekeken. Ga naar : https://www.demooijfietsen.nl
Op de tekening bij de aanvrage staat naast de gasmotor ook een heteluchtoven. De Hinderwetvergunning wordt verleend op 26 oktober 1917.
