Kleding als kunst: Nelleke de Laat

De aanleiding: als goed katholiek meisje verheugde ze zich al maanden op de prachtige bruidsjurk die ze bij haar eerste communie verwachtte te krijgen. Haar maten waren opgenomen, er was gepast en gemeten, maar het resultaat was zó teleurstellend dat ze daar zelfs bijna 60 jaar later nog met afschuw over sprak.

Het was dan ook op de dag van haar kleine communie dat Nelleke bezwoer dat zoiets haar nooit meer zou overkomen. Ze besloot te gaan leren naaien en haar kleding voor de plechtige communie zélf te maken. Om kosten te sparen werd geoefend met restmateriaal en gebruikte stoffen, maar dat hinderde niet. Haar plan werd tot volle tevredenheid uitgevoerd en Nelleke is haar eigen, altijd bonte en opvallende, kleding tot op de dag van vandaag zelf blijven maken.

Intussen had ze zich van jongs af aan bekwaamd in het schilderen en aquarelleren van landschappen, bloemstillevens en portretten. Dat werd haar beroep  en haar werk viel vanaf het begin bij een groot publiek in de smaak. Het verkocht prima en verschafte haar de eerste bekendheid. Naast opdrachten uit binnen- en buitenland, leverde het haar ook verschillende tentoonstellingen op, bijvoorbeeld in het Kempenland Museum.

In 2007 exposeerde ze weer eens in het Noordbrabants Museum. Voorwaarde was daarbij wel dat ze, gedurende de drie maanden dat de expositie liep, als integraal onderdeel van de tentoonstelling in het huis bij het museum zou gaan wonen. Ze zou daardoor voor even een echte Bossche worden.

Nelleke vond het vanzelfsprekend om “als Bosschenaar” dan ook iets terug te doen voor de Zoete Moeder. Deze gedachtegang was het begin van wellicht het beroemdste Brabantse kledingstuk ooit gemaakt: De Allemantel.

De Allemantel is zo genoemd omdat het een kledingstuk van alleman moest worden: Nelleke wilde alleen maar het “medium” zijn en iedereen de kans bieden iets persoonlijks bij te dragen. Ze zocht wereldwijd aandacht voor het project.

Belangstellenden konden een “dierbaar lapje” inleveren, dat zou worden verwerkt in de mantel. Het werden er 330: van de bisschoppen Bluyssen en Hurkmans, van de imam van Eindhoven, tot de stropdas die Dries van Agt droeg bij de Palestijns-Israelische vredesbeprekingen.

Veel ontroerende bijdragen ook: een flard half-verbrand uniform van een overlevende van de Herculesramp, een reepje boerka van een soldaat in Uruzgan, een moeder stuurde een stukje kleding van haar overleden kind; de lijst is bijna eindeloos. Al die lapjes stof zijn bloemen in de mantel geworden, waarbij de technieken die Nelleke als kind al leerde, uitstekend van pas kwamen.

Haar project voor het Jeroen Boschjaar 2016 heeft geleid tot het boek De Allemantel, waarin een groot aantal verhalen achter en naast de 'verbloemde' lapjes zijn opgenomen.

Als gastdocente aan de Modevakschool in Den Bosch heeft ze haar kennis inmiddels diverse keren met de studenten daar gedeeld. Nelleke’s invloed zal nog lang in het straatbeeld zichtbaar blijven!