Werd in 1769 in Asten Henricus den Dubbelden geboren. Zijn opvolger is veel bekender. Toch was Henricus een belangrijk man voor katholiek Brabant. Feitelijk bisschop van Den Bosch, al mocht hij zich niet zo noemen.
Portret van Henricus den Dubbelden
Henricus studeerde theologie in Leuven en werd in 1794 in Brussel tot priester gewijd. Twee jaar later werd hij kapelaan in ’s-Hertogenbosch, in 1800 pastoor in Gemert en in 1810 ook nog deken in Helmond.
Op 15 juni 1831 werd hij benoemd tot tijdelijk bestuurder van wat later het bisdom ’s-Hertogenbosch zou worden. Twee jaar later kwamen daar de parochies Maastricht en Luyksgestel bij, die door de Belgische Opstand van het bisdom Luik waren gescheiden. In 1842 – hij was toen al 73 - werd de benoeming permanent en werd hij apostolisch vicaris van ‘s-Hertogenbosch. En gewijd tot bisschop van Emmaüs, weliswaar geen bestaand diocees, maar zo was hij toch bisschop.
Henricus was een ijverig man. In Gemert stimuleerde hij zijn kapelaan Martinus van Beek tot plannen voor onderwijs aan doofstommen. Zo stond hij mee aan de wieg van het Doveninstituut in Sint-Michielsgestel.
Mgr. Den Dubbelden legde de eerste steen van het Groot Seminarie in Haaren
In 1834 verhuisde Den Dubbelden naar de Ruwenberg in Sint-Michielsgestel. Dat was dicht bij de seminaries van het vicariaat: het Klein Seminarie Beekvliet en het Groot Seminarie op Nieuw-Herlaer. Met zijn secretaris Wilmer realiseerde hij in 1839 een nieuw gebouw voor het Groot Seminarie in Haaren.
De Zusters van Schijndel kregen van Den Dubbelden in 1845 de eerste goedkeuring van hun constitutie en algemene regels.
Graf van Henricus den Dubbelden in Sint-Michielsgestel, 1932
Pas in 1853 waren Nederland en het Vaticaan zo ver dat de bisschoppelijke hiërarchie kon worden hersteld: Den Bosch kreeg weer een bisschop. Helaas voor Henricus maakte hij dat net niet meer mee: hij overleed op de Ruwenberg op 13 oktober 1851. Zijn opvolger is bekender dan Den Dubbelden: het was Joannes Zwijsen.
Herbegraving van mgr. den Dubbelden in Orthen, 1932
Henricus werd begraven op het kerkhof van Sint-Michielsgestel. Toen dit in 1932 werd geruimd werd hij herbegraven in de bisschoppelijke grafkapel in Orthen. De zerk is sindsdien te zien in de Sint Jan in ’s-Hertogenbosch.
Saillant detail over de constituties of regel van de Zusters van Schijndel. Pastoor Antonius van Erp, hun stichter, had in overleg met Mgr.Zwijsen, de stichter van de Zusters van Tilburg, een geschreven regel opgesteld en noemde de congregatie die van de zusters van liefdadigheid van Jezus en Maria Moeder van Barmhartigheid gevestigd te Schijndel, maar in die aanhef is het woord Barmhartigheid doorgehaald en gewijzigd in Bijstand, want Schijndel heet officieel 'Zusters van Liefde van Jezus en Maria Moeder van Goede Bijstand. Het oude klooster in Tilburg heet nu nog Mater Misericordiae [Moeder van Barmhartigheid] m.a.w. pastoor van Erp heeft destijds de geschreven regel van Tilburg vermoedelijk als voorbeeld gebruikt om die van Schijndel te schrijven.
Naast de officiële kloosterregel vindt men er ook voorschriften voor de praktijk van alledag. Als voorbeeld de richtlijnen over de kleding van de zusters in de taal van toen: 1] "gij zult hebben een zwart lakensche of camelotte bovenkleed, 2] eenen zwarten lakensche of camelotte schapelier, 3] eenen berbet van wit lijnwaet, 4] eenen paarschen of witten onderdoek, 5] een stiklijf van blauwen diemiet, 6] eenen roden of witten baaijen of gestreepten borstrok volgens de tijd van het jaar, 7] eenen camelotten voorschoot bij het uitgaan doch binnen het huis eenen blauwen linnen voorschoot, 8] blauwe baaijen onderrokken, 9] een linnen of wollen hemd, 10] zwarte kousen, waar bij in den winter zwarte of greise sokken, 11] schoenen bij het uitgaan, doch binnen het huis zult gij u van muilen bedienen, 12] een zilveren kruis hangende aan een zwart lint om de hals, 13] eenen gouden ring, 14] zwarte handschoenen, 15] gij zult voor hoofddeksel hebben een witte diemitte ondermuts, eenen doek van wit lijnwaat, eene voile van zwarte camelot". De oudere generatie heeft hier vast een zeker een beeld bij!!!
Joannes Janssen
zei op 23 januari 2023 om 00:29
Via mijn oudtante zijn wij verwant met mgr. Den Dubbelden en we hebben onder meer nog zijn bril in een koker met het bisschoppelijk wapen en ook een zilveren theeservies dat hem door Koning Willem II geschonken was. Zij kenden elkaar goed want Brabant was klein in die tijd. Het is een mooi artikel en inderdaad is Hendricus altijd zeer actief geweest voor mens en geloof.
Marilou Nillesen
bhiczei op 23 januari 2023 om 09:26
Dag Joannes, wat bijzonder zeg! Zo'n bril met een bisschoppelijk wapen, dat is toch ook echt iets persoonlijks van mgr. Den Dubbelden. Heel mooi. Dat geldt trouwens ook voor het servies.
Leuk dat je dat hier laat weten, bedankt voor je berichtje.
Jelle Beelen
zei op 12 oktober 2023 om 10:52
Hallo Joannes, ik ben Jelle Beelen en ik zit op het Varendonck College in asten in havo 5.
Voor geschiedenis moeten wij een project doen naar iemand of iets uit de geschiedenis in de buurt. Mijn klasgenoot en ik hebben gekozen om het te doen over de Monseigneur den Dubbeldenstraat. Nu lees ik uw stukje en heb ik als vraag of ik met u in contact kan komen voor informatie/foto's van hem en zijn spullen die bewaard zijn. Zal dit kunnen?
Met vriendelijke groet,
Jelle Beelen
Joannes Janssen
zei op 12 oktober 2023 om 23:23
Hallo Jelle,
een mooi project over een lang verleden! Jammergenoeg bezitten we weinig informatie en ook geen foto's van Mgr. Den Dubbelden - hij overleed in 1851, dat waren de beginjaren van de fotografie en wellicht is er, ondanks zijn positie, nooit een foto van hem gemaakt. Jammergenoeg heb ik ook geen documentatie/foto van de spullen, ze zijn via vererving in de familie Janssen gekomen via fam. Van der Poel. Ik meen dat een zuster van Mgr. Den Dubbelden met een Van der Poel getrouwd was - allen uit de regio Venray, Bakel, Mill etc. Zelf woon ik in Portugal, ik weet niet precies wie de spullen nu heeft. In elk geval veel succes met het project en als ik een tip mag geven: het Archief van het Bisdom 's Hertogenbosch heeft (en weet) zeer veel, er hangt daar meen ik ook een portret van Henricus.
Jelle Beelen
zei op 12 oktober 2023 om 23:28
Hallo Joannes, bedankt voor uw reactie. Ik zal uw tip zeker gaan gebruiken bedankt!
Egbert
zei op 13 oktober 2023 om 00:50
Het bidprentje van Mgr. den Dubbelden is te zien en te downloaden via het Nederlands Bidprentjesarchief:
