‘De Huisselingsche Kade’, oftewel de Huisselingse Dam (de ‘Kadyk’), werd rond 1804 aangelegd om het water van de Beerse Overlaat tegen te houden en rond Huisseling te leiden. Er bestond al de Weteringwal aan de Huisselingse zijde van de Hertogswetering, maar die bood het dorp onvoldoende bescherming.
De Beerse Overlaat was een onnatuurlijke overloop van overtollig Maaswater ter hoogte van Beers bij Cuijk. Het water liep dan in de richting van de Hertogswetering. Tussen Huisseling en Herpen liep het met grote kracht richting De Polders van Huisseling en van daaruit in de richting Deursen en Haren.
De Huisselingse Kade begon bij het ‘drielandenpunt’ Overlangel-Neerloon-Huisseling, ongeveer ter hoogte van de huidige ingang van de Nederlandse Gasunie NV. Hier was aan de Graafsestraat een aftakking van een stukje dam bij Overlangel. De dam, die vanaf hier ook de gemeentegrens was tussen de gemeenten Huisseling en Herpen, liep vervolgens in een ongeveer rechte lijn naar waar nu de rotonde bij de Hamstraat-Nieuwe Erfestraat ligt.
Het huidige industrieterrein ‘De Bulk’ hoorde wél bij Huisseling. De grens liep vanaf hier evenwijdig aan de dam en de Hertogswetering. De Huisselingse Kade ging links van het huis van de familie Van Grunsven aan de ‘Herpsestraat’, tegenwoordig Den Dam, en evenwijdig aan de Dortestraat in de richting van De Ringelenburg. Voorbij de Dortestraat maakte de dam een knik naar rechts en kwam ongeveer bij het rode gashuisje op de Heuveleindstraat uit. Van hier uit ging de dam langs de huidige Beving naar de huidige Bendelaar, alwaar hij in de Deursensche Kade overging. De gemeentegrens met Herpen liep vanaf waar ongeveer nu de A50 de Hertogswetering kruist, verder langs de wetering.
De Kade was 15 meter breed en twee meter hoog. De bovenzijde was plat en ingezaaid met gras. Er liep geen weg over de dam, maar wel een pad dat altijd vrij moest blijven voor het Waterschap.
Aan de Huisselingse zijde van de wetering stond café ‘De Hut’. De Hut was een overzetcafé. Van hieruit werden de mensen gratis per bootje naar de overkant gebracht. Aan de Herpse kant had je eertijds het café ‘De koning van Holland’. Daartegenover kwam later café Van Stekelenburg, dat in 1932 werd overgenomen door de fam. Jansen en later door Th. Van Rossum.
De familie Van Grunsven kocht café ‘De Hut’ van Van der Lee. Het huidige woonhuis is gebouwd op de plek waar vroeger de paarden en karren gestald werden. Onder het huis zit nog steeds een grote waterput. De naam ‘De Hut’ heeft iets met het water te maken. Denk maar aan ‘De Macharense Hut’ en ‘De Oijense Hut’. Dit was dus “De Huisselingse Hut”!
De Huisselingse Kade zorgde ook voor conflicten met Herpen. Zo werd de Kade geregeld doorgestoken, om Herpen van het overtollige water te ontlasten. In 1809 verleende niemand minder dan koning Lodewijk Napoleon in Herpen zelfs nog ‘pardon’ aan degenen die de Huisselingse Dam ‘feitelijk hadden geamoveerd’ (ofwel gesloopt). De dam is ook wel eens zo overgelopen of doorgebroken door de hoge waterstand in de Maas. Het water richtte dan enorme schade aan.
In 1871 werd begonnen met de aanleg van de spoorbrug, en uiteraard ook met het spoor. In de Huisselingse Polders zou de spoorlijn het overloopgebied van de Beerse Maas doorkuisen. Het overloopgebied was een enorm breed en open gebied. Er mochten geen bomen worden geplant en geen hekken geplaatst worden, die het water zouden kunnen tegen houden. De spoorlijn moest over het hele gebied van de Beerse Maas op brugpijlers worden gebouwd! Die pijlers moesten tevens zo sterk zijn, dat ze ijsgang konden weerstaan. Deze brug bleek niet voldoende bestand tegen het watergeweld en de zware locomotieven. In het begin van de 20e eeuw werd de brug nog aangepast. De voorzijden van de pijlers waren voorzien van stevige hoekijzers om het ijs te breken als de Beers liep bij strenge vorst. De pijlers werden later nog een paar keer aangepast, omdat steeds weer bleek dat het natuurgeweld voor onaangename verassingen kon zorgen. Tot 1941 heeft de overlaatbrug dienst gedaan. De pijlers zaten met de verdubbeling van het spoor in 1979 nog in de spoordijk.
In 1941 werd de Beerse Overlaat gesloten. De dam verloor zijn eigenlijke functie, al bleek de kade nog nuttig als tribune tijdens de eerste sportdag van de RKJB Huisseling in het seizoen 1946-1947 op De Bulk.
Als gevolg van de Maasverbetering konden de Maasdorpen zich herstellen en meegaan in de vaart der volkeren. Er braken betere tijden aan voor de boeren. Helaas werd de Huisselingse Kade in zijn geheel afgegraven! Ook de Herpse Weteringwal verdween, op een klein stukje na. De straatnamen ‘De Beers’ en ‘Den Dam’ zullen een herinnering blijven aan het ooit voorbij bulderende water.
Met dank aan: A. van Grunsven, J. van Berkel en H. Elemans
