Drie weken hadden ze zich helemaal in het zweet gefietst tijdens de Ronde van Frankrijk. Coureurs uit een succesvol team hadden daarmee soms veel geld verdiend. Minder gelukkige renners moesten echter letterlijk geld meebrengen om door Frankrijk te mogen ploeteren en wilden nu op een andere wijze proberen nog een centje te verdienen. Plaatselijke koersen konden daarbij bijzonder lucratief zijn en mede daardoor komt het dus, dat er vooral in de weken na de Tour de France door heel Europa profrondes “rond de kerk” worden gereden.
In Chaam werd vanaf 1898, vijf jaar vóór de eerste Tour de France, jaarlijks een wielerwedstrijd georganiseerd door wielerclub “Steeds Voorwaarts”. Die wedstrijd voerde door verschillende buurgemeenten, wat hier en daar tot problemen leidde: niet iedereen zat te wachten op zo’n voortrazend peloton.
Uiteindelijk werd daarom besloten een parcours uit te zetten dat volledig over Chaams grondgebied liep. Vanaf 1933 (alleen onderbroken door de Tweede Wereldoorlog) kennen we deze wedstrijd als de “Acht van Chaam”; het oudste Nederlandse Criterium. De wedstrijd, die steeds op de eerste woensdag na de Tour wordt gereden, is inmiddels opgenomen in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed.
Zo’n beetje iedere grote naam, (tourwinnaars, wereldkampioenen) heeft al wel door het 4.000 inwoners tellende dorp rondgejakkerd. De lijst van winnaars is indrukwekkend; In 2016 waren dat bij de profs Marianne Vos (gevolgd door Anna van der Breggen) en Stef Clement (op de hielen gezeten door Bauke Mollema). Het lijkt een puur succesverhaal, maar toch zijn er ook serieuze problemen: Ooit trok de Acht zo’n 60.000 bezoekers ( volgens sommigen zelfs 100.000), maar dat aantal liep gestaag terug tot “slechts” 15.000 in 2016. Er was door de jaren heen nu eenmaal sprake van veel concurrentie van zowel andere wielerrondes, als andere vormen van vermaak.
foto Helmuth Dekkers
Tegelijkertijd hadden professionele wielrenners steeds betere contracten en dus hoefden ze niet meer zo nodig “rond de kerk” te razen om wat bij te verdienen. De startpremies stegen mede daardoor spectaculair en daarmee dus ook de kosten voor de organisatie. Veel wielerfans wilden geen 15 euro neertellen voor een kaartje en bleven weg. Minder bezoekers betekent uiteraard minder inkomsten en in Chaam en directe omgeving zijn weinig grote sponsoren gevestigd, die in het daardoor ontstane financiële gat kunnen springen.
foto Helmuth Dekkers
De Ronde moest zich dus aanpassen om te overleven, en dat werd op verschillende manieren gedaan: het parkoers, oorspronkelijk een 8-vormige lus van acht kilometer lengte, werd in stappen teruggebracht tot een acht van slechts vier kilometer. De bezoekers zien de renners daardoor veel vaker langskomen. Er is een uitgebreid voorprogramma met wedstrijden in vele categorieën, inclusief een wedstrijd voor oud-profs, ontstaan. Er is live muziek en ander vermaak. VIP’s worden in de watten gelegd. De ronde was zelfs een tijdje een officiële wedstrijd, waarin 40 punten voor het UCI-klassement konden worden verdiend, slechts 10 minder dan een Touretappe.
De Acht van Chaam, voorafgegaan door de Nacht van Chaam, is zodoende uitgegroeid tot een nacht- én dagvullend evenement. Voorlopig lijkt dit te werken, dus met een beetje geluk zal de Acht het wel tot een 100ste editie schoppen…
Jo van de Rijdt (zelf oudcoureur) stuurde ons deze foto's: In 1971 of 72 heb ik bijgaande foto's gemaakt van deze wedstrijd. Ik had toen een Zenith spiegelreflex. De renners zijn Herman van Springel en Jan Janssen (links) en Tourwinnaar Bernard Thevenet (rechts)
In Chaam werd vanaf 1898, vijf jaar vóór de eerste Tour de France, jaarlijks een wielerwedstrijd georganiseerd door wielerclub “Steeds Voorwaarts”. Die wedstrijd voerde door verschillende buurgemeenten, wat hier en daar tot problemen leidde: niet iedereen zat te wachten op zo’n voortrazend peloton.
