Het is niet eens zo gek lang geleden dat tijdens verjaardagen niet alleen hapjes en drankjes op tafel kwamen, maar ook fraaie glaasjes gevuld met verschillende merken sigaretten en sigaren. Wie niet in de rook wilde zitten, ging maar naar buiten. Nu is het omgekeerd en zijn het de rokers die de buitenlucht opzoeken. Hoe anders was dat in 1937, toen er in 's-Hertogenbosch - en op vele andere plaatsen - heuse rookwedstrijden werden gehouden.
"'t Is geen man, die niet roken kan!" Met deze sprekende titel start bovenstaand filmpje. Het werd op 10 maart 1937 opgenomen in 's-Hertogenbosch bij zo'n "genoeg'lijke" wedstrijd. In een rokerige ruimte strijden de heren - en een enkele dame - om de langste aspunt. Het is daarbij zaak rustig achterovergeleund je sigaar zo verticaal mogelijk te houden tijdens het roken, zodat de as een mooie punt kan vormen.
De winnaar weet zo een aspunt van maar liefst vier centimeter te produceren. Dat hij daarmee niet alleen een Bosch, maar ook een landelijk record vestigt, lezen we een aantal weken later in De Telegraaf in een artikel over de "topprestatie in een wedstrijd voor rookers" in Gouda.
"[...] hoewel er nog geen kampioenschap vanNederland of een wereldtitel bestaat, spreekt men, naar ons bleek, reeds van records. Die acht centimeter lange aschpunt [van de winnaar in Gouda] beteekende een nieuw record en niet zoo'n kleine verbetering ook, want de langste aschpunt tot dusver bedroeg vier centimeter, welke laatst in 's-Hertogenbosch is bereikt."
Naast de langste aspunt, draaide de wedstrijd ook om wie het langste van zijn sigaar kon genieten. Dat record bleef gelukkig wel in 's-Hertogenbosch: "De primus van de 25 deelnemers, die in behoedzame trekjes hun rookertjes genoten, bracht het tot 2 uur 5 minuten, doch hiermede bleef hij beneden het record, dat nog altijd in Den Bosch gevestigd is met 2 uur 20 minuten."
Bij ons thuis stond de spreuk: Het is geen man die niet roken kan: in de huiskamer op een koperen plaatje boven het pijpenrek.
Roken was een onderdeel van je man zijn, dat begon met 15 jaar.
Ik zat op kostschool toen ik die leeftijd bereikte en begon om praktische reden met pijp roken Tweemaal in de week was er 's middags een wandeling met de hele club en dan mocht er gerookt worden. Wanneer je zonder toestemming rookte, rookte je een zware pijp.
Om van het roken volop te genieten stopte ik van te voren 7 pijpen die ik de binnenzak van mijn colbert opborg. Wanneer pijp 1 was opgerookt kon ik pijp 2 meteen aansteken.
Je mocht een warme pijp nooit meteen 'stoppen' ,vullen met tabak, voordat ze echt afgekoeld en droog was.
Overigens sigaretten kon je met een knopspeld tegen de muur houden en dan roken tot er zelfs geen peuk meer over was.
Een klasgenoot uit Utrecht kreeg regelmatig sigaren van thuis toegestuurd. Hij rookte zelf niet, het was de bedoeling de leraren daarmee te paaien.
Ik wist er meestal wel een af te troggelen die ik dan ik schijfjes sneed zo dik dat ze precies in mijn pijp pasten.
Overal, behalve in kerk, werd er gerookt tenzij het nadrukkelijk was verboden, maar dat verbod heb ik jaren niet meegemaakt.
Toen begon de tijd van de bestrijding van het roken.
30 jaar na aanvang stopte ik met alle vormen van tabak roken.
Toen ik met pensioen ging lagen de shag en vloeitjes nog steeds in mijn bureaula.
Met meer dan tachtig jaar ben ik er nog steeds omdat gerookt vlees niet snel bederft.
Gerard H.A.A. de Bie
zei op 22 november 2018 om 18:56
Wat een leuke en lekker lezende aanvulling Louis Barten en nog grappig ook.
Martien v Dooren
zei op 22 november 2018 om 19:49
Mijn grootvader is in 1940 op tachtigjarige leeftijd overleden , hij prentte zijn zonen in ,, dat ze geen papiertjes mochten roken,,
Hij bedoelde de toen opkomende sigaret
Lisette Kuijper
bhiczei op 27 november 2018 om 13:37
Inderdaad een erg mooie aanvulling, Louis! Waren de leraren vroeger daadwerkelijk te paaien met sigaren? Heb je dat zelf weleens meegemaakt? En was het moeilijk voor je om uiteindelijk te stoppen met roken?
Wat bijzonder dat je grootvader in 1940 zei dat zijn zonen geen sigaretten mochten roken, Martien! Weet je ook waarom hij dit zei? En werd er naar hem geluisterd, of niet?
Rini de Groot
zei op 27 november 2018 om 20:12
Tabak en shag vindt ik lekker ruiken sigaretten walm vind ik stinken.
Martien, vermoedelijk door het verbrande papier er waren toch ook vloeikes van rijstpapier.
Terwijl ik wel geniet van sigarenrook en van de tabakspijp zelfs meer dan die ik zelf rookte. Ondanks m'n echtgenote longkanker had kocht zij voor mij de geurende pijptabak, de pijproken op de camping kreeg ik van medebewoners hand gebarende complimenten van de opgesnoven aroma.
Geestelijke van de congregatie van Mill Hill kregen geld voor het kopen van rookwaar, toen de niet rookrokers dat oneerlijk vonden kregen ook zij een geldelijk bedrag.
Juist voor de sluiting bezocht ik het tabaksmuseum van Niemeijer in Groningen.
Lisette Kuijper
bhiczei op 28 november 2018 om 11:02
Dat klinkt gevaarlijk, die vloeitjes van rijstpapier! Zijn daar ooit ongelukken mee gebeurd, Rini? Bedankt ook voor het delen van jouw herinneringen aan de tabak en de geur ervan. Erg leuk om te lezen!
