Straatnamen op Nieuw-Borgvliet roepen geschiedenis tot leven

Twee straten met meer dan twee eerdere namen

Het dorp kent twee straten die in de loop der tijd drie namen hebben gehad. Deze twee straten komen bijna recht tegenover elkaar uit op de interlokale Antwerpsestraatweg. Ene straat vormde de hoofdstraat van het dorp en de andere, een oudere weg, liep naar de polder. Anders gezegd, de eerste straat ligt op de fraaie Brabantse Wal en de andere loopt van die wal naar beneden de polder in.   

De oudste weg:  de Langeweg  

Deze weg loopt van de Antwerpsestraatweg in rechte lijn naar de dijk die de Augustapolder beschermde tegen het water van de Schelde - na circa 1865 - de Oosterschelde. De weg komt reeds voor op een kaart van de Oostmoer, later Augustapolder, van 1600. De onbekende vervaardiger vermeldt alleen het woord Weg. In 1611 maakt Sijmonsz., Steven Jan  ook een kaart en hij vermeldt de naam “Wegh” en in het verlengde daarvan De Dreefsche Vliet.

Op de kaart van landmeter P.J. Adan uit 1746 van de Oostmoer heet de weg Den Dam. Aan de rand van de zee liggen het Plat Bos en de WarandeJ.B. Adan van het landmetersgeslacht tekent in 1788 een kaart van de in 1787 nieuw-bedijkte Augustapolder, eerder Oostmoer. Het Plat Bos en de Warande zijn dan verdwenen, omdat de dijk meer landwaarts is gelegd. De kaart vermeldt bij de weg door de polder ’s-Heeren Wegh. Deze naam zal, kan worden aangenomen, verwijzen naar de heren van Bergen op Zoom en Borgvliet

In 1923 wordt de Langeweg in de krant nog Polderweg genoemd. In die tijd is de bouw van woonhuizen langs de Polderweg gerealiseerd, mogelijk is daardoor de naam Langeweg ontstaan. Overigens is Langeweg een meergebruikte naam voor wegen in polders in andere gemeenten.

De Langeweg is nu geen lange weg meer, want de lengte is meer dan flink ingekort door stadsuitbreiding sedert 1970. De ’s-Heerenweg kent een opvolger en wel in de Herenweg in de wijk uit de jaren 1970 in en tegen de Augustapolder met straatnamen van de families die heer waren van Bergen op Zoom. 

De tweede straat: de Rembrandtstraat

De eerste kadasterkaart 1811 – 1830 laat een pad zien zonder bebouwing tussen de “Antwerpsche Baan” (nu Antwerpsestraatweg) en “Huibergsche Baan” (nu Oude Huijbergsebaan). Bebouwing komt later. De straat, toen (verhard) zandpad, lag in de buitenpoorterij ofwel wijk K binnen Bergen op Zoom. Een woning werd toen geduid: wijk K met nummer. Later wordt een woning ook geduid met “Nieuw Borgvliet” met een nummer.

Op 8 november 1899 meldt het Dagblad van Noord Brabant overigens “een lantaarn geplaatst op de provincialen weg over het kerkpad, ook bekend als Koestraatje.” en “mag het voor ons dorp eene groote verbetering genoemd worden.”. Op 21 juni 1913 meldt dagblad De Grondwet een verhuizing naar de Koestraat op Nieuw-Borgvliet. Echter in het Dagblad van Noord-Brabant van 16 oktober 1926 wordt geschreven “de Dorpsstraat in” en “hoek van de Dorpsstraat”. De zelfde  krant bericht op 18 augustus 1931 over “verbetering der bestrating van de Koestraat (oftewel Dorpsstraat)”. In 1932 wordt besloten tot naamswijziging van de straat.

De Volkskrant van 24 oktober 1932 bericht: “Het college stelt voor de Dorpstraat en Nieuw Borgvliet te herdopen in Mondafschenweg en Rembrandtstraat.” Ook de Provinciale Noordbrabantsche 's Hertogenbossche courant heeft hiervan kennisgenomen. Deze krant meldt op 31 oktober 1932   wat genuanceerd: “De raad besloot de straat thans genaamd ‘Nieuw Borgvliet’  te noemen “Rembrandtstraat” en de zijstraat, lopende naar de Mondaf, Mondafscheweg.”

En dan: hoezo wijziging straatnaam?

Uit de nieuwjaarswensen in het Dagblad van Noord Brabant van 31 december 1932 (het bericht hier linksonder)  blijkt dat de inwoners van de Rembrandtstraat in het verleden blijven hangen. 

Ook blijft het zelfde dagblad hechten aan een oudere naam. Op 2 oktober 1933 wordt in het dagblad geschreven over een motor die te Nieuw-Borgvliet de Koestraat inreed. De nieuwjaarswensen in het Dagblad van Noord-Brabant van 31 december 1941 geven een beeld van behoud en vernieuwing (zie hier rechts).       

Blijkens De Volkskrant op 31 december 1947 (hier links) is de nieuwe straatnaam ook bij slager Bart Bruijs doorgedrongen. 

Maar volgens de zelfde krant (zie hier rechtsonder) precies een jaar later wordt duiding van Nieuw-Borgvliet niet vergeten. 

Met nog een aanvulling:

<>

Twee kadastertekeningen over de tweedeling van een stuk van de straat. De tweedeling is ontstaan rond 1865 door woningbouw. De nummers 1 =,Rembrandtstraat, 2 = Oude Huijbergsebaan en 3. Gedeelte Rembrandtstraat na circa 1865. .