Na de ondertrouw op het gemeentehuis werden bij de katholieken vóór het kerkelijk huwelijk de namen van de trouwlustigen op zondag vanaf de preekstoel voorgelezen. Dit geschiedde onder de gezongen Hoogmis in de parochiekerk(en) waar de jongen en het meisje toe behoorden.
Op drie zondagen achtereen werden de namen afgelezen. In die periode kon iedereen bezwaar aantekenen wanneer er huwelijksbeletselen voor het trouwpaar waren, ook de aangestelde voogd had daar zeggenschap over. Daarna zei men: zij hebben de eerste, tweede of derde roep gehad. Na de derde werd het huwelijk de aankomende week voltrokken, tevens werden de namen van toekomstige echtparen achter in de kerk uitgeplakt. In de Advent en Vasten werden geen kerkelijke huwelijken gesloten.
Bijtijds meldde ik bij de pastoorsmeid in Uden mondeling het vijfde sacrament, want het huwelijk voltrok zich in het dorp waar mijn verloofde woonde. Tot op de derde zondag werden in mijn parochiekerk onze namen niet gelezen. Ik miste ook de aankondiging achter in de kerk. Nu bleven de Újenaren van mijn geboortedorp, verstoken van de ‘emigratie’: “wis je dat die van Senieren” - Renier de Groot – “gò trouwe, tis ’n hil ènd weg, in Bèst; zè wouw mi de trein blijve reize!”
Bij het gemeentehuis werd het wettelijk huwelijk ook aangeplakt, maar wie ging dat lezen? Daarop besloot ik het betaalde bedrag, 35 cent, bij de pastoorsmeid terug te vragen, natuurlijk kreeg de pastoor de zonde op zijn bord geschoven. De gesloten huwelijken, geboorten en overlijdens waren nadien ook in de plaatselijke krant te lezen onder de kop Berichten van de Burgerlijke Stand.
Tien jaar eerder had ik me in verband met de dienstplicht bij de pastoorsmeid aangemeld voor een retraite in Vught en bleef men in gebreke, het gaf Moeke toen een heel onrustig gevoel. Bij een andere afspraak stond ik op de trouwdag ‘s morgens bij mijn vaste kapper in Uden aan een gesloten deur, de man moest zelfs nog gewekt worden.
In de kerk volgde na de verbintenis de Maria Opdracht. “Geen maagd meer” was in het naburige Zeeland de praat, “aangebrand”, als het ceremonieel ontbrak en het meisje niet in het ‘wit’ trouwde. Een man vertelde: “bij die opdracht ging mijn kersverse echtgenote naar het Maria- en ik als timmerman naar het St. Jozef-altaar.”
Tijdens ónze Maria Presentatie zong het koor Ave Maria, wij richten onze ogen óók naar het linkerzijpaneel van het altaarretabel of de vensters draaibaar waren. Mijn verloofde liep vanaf haar kinderjaren met die vraag en stelde die de dag tevoren aan pastoor Maas. (Doordat de vraag nooit beantwoord werd, heeft recent de koster in gezelschap van pastoor en mij de luiken getoetst, zij bleken vast te zitten!)
Opmerkelijk: tijdens onze huwelijksvoltrekking op vrijdag 20 mei 1966 was op de voormiddag een zonsverduistering. Ik had daarvoor een donker lasglas bij me gestoken, want het is een dag voor een extra wens. Op deze zonnige dag beloofden wij in gemeentehuis en kerk eeuwige trouw. En tussendoor had ik meer óóg voor mijn stralende bruid dan voor de zonsverduistering.
Het is weer een pracht-verhaal, Rini! Vraag me af of de namen van de a.s. echtparen in die jaren nog altijd van de preekstoel werd voorgelezen; kan me dat niet herinneren ... [ Het huwelijk zal toch wel ind die tijd het vijfde sacrament geweest zijn wat men kon ontvangen. De biecht was nl vóór de H. Eucharistie (kinderen moesten voor de eerste communie gebiecht hebben)].
Rini
zei op 14 oktober 2016 om 23:13
Opmerkelijk herinneringen van nu, of wat destijds geschreven is.
Lees in mijn agenda de aantekening van 60 jaar geleden,
dat ik op 23 Juli een bericht ontving dat er geen plaats was
voor deelname aan een Retraite in Vught.
Of ik achteraf in mijn opvoeding wat gemist heb weet ik niet.
Want dat Sinterklaas niet bestond wist ik al, dat de ooievaar de
nèj kiendjes niet bracht, maar geboren werden wist ik ook,
want de boor had ik al jaren eerder gevonden.
Maar onkuisheid dat was toen, jammer genoeg, nog zonde.
Norah
zei op 15 oktober 2016 om 17:18
Kan me nog altijd de zin herinneren :
"Al wie enig beletsel weet, is verplicht dit aan de geestelijke overheid te melden".
Vreemd, dat je dit nog altijd weet na al die jaren.
Rini de Groot.
zei op 26 december 2018 om 13:12
Aangebrand of een Oliebruid. Het waren vroeger erbarmelijke tijden voor de betrokken familie. Het Brabants Spreekwoordenboek van Mandos vermeld, een Oliebruid (Oorspronkelijk een meisje dat in de besloten tijd, de vasten, de roepen kreeg en trouwde. Men gebruikte dan olie ipv vet bij de bereiding van het eten. Later werd elke bruid die in verwachting was zo genoemd.)
In Dongen kreeg zo'n bruid kaf voor de deur.
Kijk eerst naar de fouten van jezelf.
Ik vind: je moet het paard eerst in de bek kijken.
Èn het is toch een 'natuur- lijk- gevoel.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 2 januari 2019 om 20:02
Ja, Rini, dan wordt er nu toch heel anders tegen het moment van het krijgen van kinderen aangekeken.
Op drie zondagen achtereen werden de namen afgelezen. In die periode kon iedereen bezwaar aantekenen wanneer er huwelijksbeletselen voor het trouwpaar waren, ook de aangestelde voogd had daar zeggenschap over. Daarna zei men: zij hebben de eerste, tweede of derde roep gehad. Na de derde werd het huwelijk de aankomende week voltrokken, tevens werden de namen van toekomstige echtparen achter in de kerk uitgeplakt. In de Advent en Vasten werden geen kerkelijke huwelijken gesloten.
Bij het gemeentehuis werd het wettelijk huwelijk ook aangeplakt, maar wie ging dat lezen? Daarop besloot ik het betaalde bedrag, 35 cent, bij de pastoorsmeid terug te vragen, natuurlijk kreeg de pastoor de zonde op zijn bord geschoven. De gesloten huwelijken, geboorten en overlijdens waren nadien ook in de plaatselijke krant te lezen onder de kop Berichten van de Burgerlijke Stand.
