Vanouds kon men vanuit de heerlijkheid Hedel in de Gelderse Bommelerwaard met een veer de Maas oversteken naar fort Crèvecoeur aan de Brabantse kant. In 1688 kwam daar enkele kilometers stroomafwaarts naar het westen een tweede veer op Hedels grondgebied bij, een voetveer naar Bokhoven.
Of op deze plaats al eerder een veer heeft gevaren is onbekend. Hendrik Doop, de eerste veerman, pachtte in 1688 het veer voor de luttele som van 14 gulden. In het begin van de achttiende eeuw betaalde veerman Hendrick Philipse jaarlijks 10 gulden. Ter vergelijking: het grote Hedelse veer naar Crèvecoeur bracht in diezelfde periode 560 gulden op. Het veertje tussen Hedel en Bokhoven zal dan ook een klein voetveertje zijn geweest.
Vooral katholieken uit de Bommelerwaard zullen van dit nieuwe veer gebruik hebben gemaakt om in Bokhoven, een katholieke enclave binnen de grenzen van de Republiek, hun religie in vrijheid uit te kunnen oefenen. Dit fragment uit het doopboek van Bokhoven van december 1735-januari 1736 laat zien dat vier van de vijf dopen kinderen zijn van over de Maas: twee uit Well, één uit Hedel en zelfs één uit Zuilichem, helemaal aan de Waal aan de kant van de Bommelerwaard.
Aan Bokhovense kant betrad de reiziger het veer bij het Veerhuis, tegenwoordig een café annex partyboerderij aan de Bokhovense Maasdijk. Hij landde aan de overzijde in de Beneden Waarden van Hedel. Daarvandaan had hij dan nog een wandeling van zo’n kleine twee kilometer voor de boeg om via de Maasdijk Hedel te bereiken.
Het veer naar Hedel was overigens niet de enige plaats waar men vanuit Bokhoven de Maas kon oversteken. Zo’n vier kilometer stroomafwaarts tegenover Ammerzoden, lag eveneens een voetveer, waar naar Ammerzoden werd overgezet . Nog eens een kleine drie kilometer westelijker kon men met het Wellse veer vanuit de Bokhovense polder oversteken naar Well.
Op een topografische kaart uit 1928 wordt het voetveer Bokhoven – Hedel nog vermeld, op kaarten van na de oorlog komt het niet meer voor. Op zeker moment in de jaren 1930 of 1940 zal het veer dan ook zijn opgeheven. Wie weet wanneer dit voetveer precies uit de vaart is genomen?
Ik heb een resolutie gevonden over dit veer, 't groot Veer over de Maas: "Ordonnantie over 't groot Veer over de Maas".
In een reeks rekeningen van Hedel van de 18e eeuw worden verschillende veren genoemd. Een daarvan is het veer tegenover Hedel. Aardig te weten is dat op 11 november 1727 een ordonnantie werd gemaakt op het veerloon van de Baronije Hedel.
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 12 juni 2012 om 11:36
Dat is een leuke vondst, Ger! Is het een idee om een scan (of een digitale foto) van dit stuk aan dit verhaal te koppelen?
H.J.Vesters
zei op 15 september 2014 om 11:40
Mijn voorouders woonden in Well en Ammerzoden Rentmeester van Robbert van Schoonhoven en Catharina van Arckel (kasteel Ammerzoden) in 1655 zij waren katholiek en gebruikten het veer om hun kinderen in de enclave van Bokhoven te laten dopen oa Antonius Vesters is daar gedoopt.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 15 september 2014 om 14:53
Bedankt Meneer Vesters, voor dit verhaal uit de praktijk. Bewijst des te meer waar dit veer voor werd gebruikt.
