skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

De kapel van het St. Elisabethsgasthuis

Cor Kerstens
Cor Kerstens
vertelde op 6 november 2015
bijgewerkt op 8 november 2017
In 1889 werd in Etten-Leur een nieuw gasthuis gebouwd, genoemd naar de heilige Elisabeth van Thüringen die zich ingezet had voor armen en zieken. Volgens pastoor van Wees van de Lambertusparochie was er behoefte aan een gasthuis voor armen, zieken, hulpbehoevenden en oude van dagen. Vanzelfsprekend werd in het gasthuis ook een kapel ingericht.

Het St. Elisabethgasthuis werd gebouwd in het huidige Oderkerkpark. Het eerste gebouw stond parallel aan de Stationsstraat en de hoofdingang was aan de Oude Bredaseweg.

Een lange gang over de volle breedte verdeelde het gebouw (36,5 x 12 meter) in twee stukken. Links aan de voorzijde werden de mannen ondergebracht, rechts de vrouwen. De achterzijde was woon- en werkruimte van de zusters.

Een van de grotere vertrekken werd ingericht als kapel. Door de komst van de zusters, in het najaar van 1889, was de kapel al gauw te klein en werd er een belendend klein kamertje bijgetrokken.

In 1902 werd het gasthuis aan de oostzijde uitgebreid met een vleugel. Er kwamen een aantal ziekenkamers bij en een klein ziekenhuis. Op de noordelijke kop van deze vleugel werd een nieuwe kapel ingericht van 14 x 7 meter. De schuine nok van de kapel stak een stuk boven het dak van de nieuwe vleugel uit.

In 1934 vond weer een uitbreiding van het gasthuis plaats. Door toename van het aantal behandelingen in het ziekenhuis was dit noodzakelijk. Echter de benodigde financiën ontbraken en volgens de berekeningen van de penningmeester was de exploitatie van het ziekenhuis niet rendabel te krijgen. Daarom werd besloten tot het bouwen van een serre en werd een ziekenkamer opgeofferd voor het ziekenhuis.

Wel werd een nieuwe driebeukige kapel gebouwd. Het ontwerp was van de Gebr. Oomen, architecten uit Oosterhout. De bouwstijl was neogotisch, in navolging van Kuijpers: sober uitgevoerd in baksteen, ramen en deuren met spitse bogen. Net als de vorige verbouwing werd het werk gegund aan de laagste inschrijver, de firma Gobbens uit Etten-Leur. De kapel werd aan de noordzijde van de oostvleugel gebouwd aan de kant van de Stationsstraat.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog haalde de bezetter, net als bij de andere kerken in Etten-Leur, de klok uit de toren en voerde die af naar Duitsland ten behoeve van de oorlogsindustrie. Kort na de oorlog werd een nieuwe klok terug geplaatst.

I n 1971 werd het oude gasthuis gesloopt en verhuisde de instelling naar de Bernardlaan. Alleen de kapel bleef overeind en kwam in eigendom bij de gemeente.

Het gebouw komt in gebruik bij de Nieuwe Nobelaer en er vinden tot op de dag van vandaag kunstzinnige activiteiten plaats. Dit jaar kreeg de kapel de status van Gemeentelijk monument.

 

Reacties (26)

Piet de Blaeij, conservator Museum Het Warenhuis Axel zei op 26 april 2017 om 22:22
Pastoor P.H. van Wees was op 15 augustus 1871 van Axel (Zeeuws-Vlaanderen) naar Etten gekomen. In Axel zoeken we naar zijn geboorte- en overlijdensdata: plaats en data. Kunt u ons daaraan helpen?
Norah zei op 27 april 2017 om 00:32
Petrus Henricus van Wees werd geboren 02-06-1830 te Temsche(B.) en overleed te Etten-Leur op 10-05-1901. Zoon van Johannes Henricus van Wees en Maria Catharina Bindels.
www.westbrabantsarchief.nl
Mvg.
Norah zei op 27 april 2017 om 00:42
Pastoor van Wees is pastoor van Hulst geweest van 1857-1861. Daarna van Axel.
Cor Kerstens zei op 27 april 2017 om 22:45
In het West-Brabants Archief te BoZ bevindt zich een foto van pastoor Van Wees.
Corry Musters-Hendrikx zei op 1 maart 2020 om 14:34
In 1957/58 werden daar operaties als ammandelen knippen gedaan. Ik lag daar in n kamertje te wachten tot ik aan de beurtwas. Er waren een gele/ beige cementen muren met groene deurposten en lichte deuren. Een groep van 4/5 kleinere kinderen zat op een bankje (het leek wel n houten strijkplank) te wachten tot zij aande beurt waren. Je moest op de schoot van een man, met n groot zeil, gaan zitten. Kreeg n klemin je mond en met chloroform werd ik verdoofd. Toen ikwakker werd in mn bed kreeg ik n waterijsje.

Veel later heb ik in de kapel, boven op het koor, gezongen inde diensten. Vandaar dat ik het: Tantum Ergo, nog steeds uit mn hoofd ken. Daar geleerd!
Norah zei op 1 maart 2020 om 17:04
Ach, dat vond ik een prachtige melodie, was het helemaal vergeten, 't is al zo lang geleden.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 2 maart 2020 om 10:07
Ah, bedankt voor je reactie, Corry. Het knippen van je amandelen, dat zal ongetwijfeld bij veel mensen (pijnlijke?) herinneringen los maken...

Gelukkig is daar het Tantum Ergo (dat Norah gisteren vast de hele tijd in haar hoofd gehad ;)

Voor wie denkt, hoe gaat dat ook alweer... klik dan hier:
https://www.youtube.com/watch?v=QBFIC2SqKPo
Norah zei op 2 maart 2020 om 11:33
Ja zeker Marilou;), alleen ik ken dit met een heel andere melodie, vreemd.
Gr.
Corry Musters-Hendrikx zei op 2 maart 2020 om 13:53
https://youtu.be/Swns4Kjzc9E
Norah ik denk dat jij ook deze melodie bedoelt.
Zo heb ik het van de Zusters daar geleerd.
Mooie melodie. vind ik het.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 2 maart 2020 om 15:11
En Norah, klopt de melodie van Corry beter? Ik word nu wel steeds meer benieuwd ;)
Norah zei op 2 maart 2020 om 16:51
Helemaal Marilou, echt prachtig! Alleen ken ik dit door mannen gezongen, dacht in de Hoogmis. En dat jij die tekst nog kent, Corry, heel bijzonder.
Mvg.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 3 maart 2020 om 12:47
Mee eens hoor, indrukwekkende muziek! Nog één vraagje als het mag, Norah en Corry: welke herinnering komt als eerste terug als je dit hoort?
Corry Musters-Hendrikx zei op 3 maart 2020 om 19:46
Marilou, Je bedoelt als ik deze melodie hoor:
Dan zie ik mezelf op dat priesterkoor boven staan. En aan de wanden en door de gebrandschilderde ramen kwam het zonlicht door. En dan was de kapel schitterend. Dat kan ik nog zo voor mijn geest halen. En dan de Latijnse gezangen, waaronder Tantum Ergo, maar ook Credo, Kylie, Sanctus en Agnus Dei dan was en klonk het gewoon heilig.
(zo voelde ik dan dan he) dat vond ik prachtig.
Of er veel zusters in de kapel zaten, dat weet ik niet.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 4 maart 2020 om 11:05
Prachtig verwoord, Corry. Het klinkt heel indrukwekkend en sereen bijna. Bedankt hoor!
Norah zei op 4 maart 2020 om 16:25
Marilou, ik heb niet zo'n magnifique herinneringen als Corry. Ik zie het zo voor me.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 5 maart 2020 om 10:20
Maakt niet uit hoor, Norah. Door jouw reacties kunnen we nu - dankzij Corry - hier de juiste melodie weer beluisteren. Doe ik dat gewoon nog een keertje, om nogmaals die sfeer te proeven ;)
Ton Frijters zei op 14 september 2022 om 12:52
Vanaf 1972 heeft de "Levensschool" de kapel gehuurd van de gemeente Etten-Leur. Door de uitbreiding van de leerplicht had de "Levensschool" ruimte nodig voor het bewegingsonderwijs en heeft de kapel toen als Dojo gebruikt.
Corry Musters-Hendrikx zei op 14 september 2022 om 15:33
De kapel is nu verkocht aan een ondernemend echtpaar Van Dijk. Zij willen er een bistro in vestigen.
Ben benieuwd hoe het gaat worden.
Vind het wel jammer dat het geen kapel meer is. Had ook dienst kunnen doen in de Maria parochie in plaats van de grote Lambertus kerk. Die heel duur is in de onderhoudskosten en stroom en verwarming.
Gerda Godrie zei op 10 februari 2024 om 21:18
Ik ben op zoek naar het archief van de kapel.
Cornelis Marinus Kerstens zei op 11 februari 2024 om 13:27
Ooit zat het in het archief van het St. Elisabethshuis. Nu ' t Anbaarg (Avoord).
albert hoekstra zei op 26 februari 2024 om 11:29
Gerda Godrie heeft het archief inmiddels gevonden bij het West-Brabants Archief, raw -0163 St. Elisabethshuis Etten-Leur 1887-1976, maar kijk ook in de bestuursarchieven van de gemeente Etten-Leur.
Agneska Swider zei op 28 maart 2024 om 18:45
Is er ook een verhaal of een omschrijving van de gevel van de kapel, waarop in 1902 een cirkel te zien is. Op de huidige kapel is zo'n zelfde cirkel te zien. Misschien dezelfde. Wat is de betekenis ervan?
Corry Musters-Hendrikx zei op 28 maart 2024 om 21:44
Cor Kerstens weet dat misschien wel. Of waar hij dit kan opzoeken??
Cor???
Groet
Cor Kerstens zei op 1 april 2024 om 23:31
Tegen de kapel stond tot 1971 het ziekenhuis. Toen het ziekenhuis gesloopt was, heeft men een nieuwe muur tegen de kapel gezet. Om deze blinde muur wat op te leuken heeft men met spouwmuur ijzers een ronde cirkel ingemetseld. Mij is geen foto uit 1902 bekend waar ook zo'n circel opstaat.
Agneska zei op 2 april 2024 om 10:19
@Cor
Als de tweede foto in bovenstaand artikel uit 1902 komt, dan zie je op die gevel een cirkel die er net zo uit ziet als op de huidige kapel. Dus, waarom zou je dat willen namaken?
Cor Kerstens zei op 2 april 2024 om 10:35
#Agneska, de tweede foto is uit 1971.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen