Joop Zoetemelk? Da’s de winnaar van de Tour de France in 1980 natuurlijk! Dat Zoetemelk een jaar eerder óók de Vuelta op zijn naam schreef, dat is veel minder bekend. “Destijds kreeg de Ronde van Spanje veel minder aandacht, dat is nu wel veranderd”, blikt de wielerbekendheid terug op de binnenplaats van de Bossche Citadel.
Joop Zoetemelk, vermoedelijk in Schijndel (foto 1914-008923 Mies den Otter)
Hij heeft al bijna de hoop opgegeven ooit nog een grote ronde te rijden. Een paar weken voordat de Vuelta van start gaat, wordt hij gevraagd - of ie zin heeft mee te rijden in deze Spaanse ronde. Hij zegt ja en ziet het als zijn laatste kans om nog ooit een grote ronde te winnen want die Tour, dat zou het toch niet meer worden. Het is 1979 als Joop Zoetemelk met overmacht de Vuelta wint.
Bijna vol verwondering kijkt Joop Zoetemelk 43 jaar later rond op het binnenterrein van de Bossche Citadel. Het is donderdag 12 mei 2022, nog precies 100 dagen voordat de Vuelta op 19 augustus in Utrecht van start gaat. Eén dag later vertrekken de wielrenners vanuit Den Bosch, bijna vanaf de Citadel. “Wat er nu allemaal gebeurt, dat weet je ook niet als renner. Dan ga je gewoon naar de start en als ie afgelopen is, ga je weer weg. Ik vind het wel mooi om nu te zien wat er allemaal gebeurt, door de gemeenten, de steden en alles.”
Op de fiets gaan zitten en knokken
Of zijn overwinningen van de grote ronden te vergelijken zijn? “De Tour, die staat boven alles. Dat komt omdat die ronde in de zomermaanden wordt verreden, tijdens de vakantie, veel publiek langs de kant. De Giro en de Vuelta zitten in die maanden ervoor en daarna dus dat scheelt veel. Maar wat er nu gebeurt met de Vuelta, hoe ze het nu allemaal doen, de media aantrekken en aandacht ervoor geven; dat is nu net zo goed als met de Tour.” Het wielrennen zelf – dat maakt niet uit. “Op de fiets gaan zitten en knokken ervoor, voor de overwinning en de ereplaats en de etappes.”
Naast de grote ronden heeft Zoetemelk de nodige kilometers weggetrapt in Brabant. De Acht van Chaam, de Ronde van Boxmeer; hij kijkt er met veel plezier op terug. “In de Tour of in de Vuelta, daar krijg je de aandacht, en dan kun je je laten zien in de criteriums in die tijd. Ik deed het met heel veel plezier. Dat er zoveel publiek naar die criteriums kwam toen, dat deed me nog veel plezier.”
Het hedendaags wielrennen wordt door hem nauwlettend in de gaten gehouden. Bijna dagelijks kijkt hij naar de Giro, en kijkt naar talenten als Van de Poel (door Zoetemelk eenvoudigweg aangeduid als Mathieu) en treurt mee met de tegenvallende Tom Dumoulin.
De Tour vergeet niemand
Hoewel je in Zoetemelk onmiddellijk de renner van toen herkent, oogt de vriendelijke 75-jarige wat broos. Anderhalf jaar geleden werd hij van zijn fiets gereden en dat heeft zijn sporen nagelaten. “Het gaat iets beter, of eigenlijk wel een heel stuk beter; ik fiets thuis op de fitness-fiets maar niet op de weg.” Zijn mooiste, dat blijft de Tour. "Die vergeet niemand, iedereen kijkt er naar. Dat is toch wel weer een verschil met de Ronde van Spanje. Tenminste: 40 jaar geleden, dat is nu wel weer anders, met veel meer media-aandacht. Er is sowieso veel veranderd. Vroeger was het amateuristisch, nu is het veel professioneler met de begeleiding, met de trainers. Vroeger was je alles zelf een beetje bepalen. Ook in het peloton moest je alles zelf doen, er waren geen oortjes. Je moest zelf zorgen dat je in de goeie ontsnapping zat, zelf voor je klassement zorgen. Dat was veel mooier.”
Ook de voeding wordt nu heel anders benaderd, met afgewogen maaltijden per persoon. “Vroeger? Eten wat de pot schaft”, vertelt Zoetemelk met een lach. “Je kwam in het hotel en dan wat de organisatie besteld had, dat moest je maar opeten. Maar goed, de tijden zijn anders, het is niet hetzelfde meer. Da’s ook de commercie, die kun je niet tegenhouden, en da’s maar goed ook. Maar één ding blijft hetzelfde: de Tour win je in bed. Zoveel mogelijk rusten, en zoveel mogelijk blijven leven, en dan kom je het verst.”
