Spannende momenten in Udenhout

Mijn moeder lag nog in het kraambed, want drie dagen eerder had ze een baby gekregen. We wisten dat we, als het moment kwam, moesten verhuizen naar een gezin verderop in de Kuilpad in Udenhout. Die hadden toegezegd ons die dagen te helpen.

Om half zeven ‘s avonds mochten we naar buiten om onze bevrijders te ontmoeten en te bedanken. Na twee dagen waren we weer thuis en konden we de schade opnemen en herstellen. Bij de buren was een pantservoertuig in een grote kist gezakt die voor de bevrijding in de grond was gegraven met de weck van groenten en het vlees van een varken. Dat was voor ons kicken, toen we dat zagen!

Als achtjarige jongen stroopte ik heel de buurt af om lege hulzen te zoeken, want die lagen overal, in allerhande maten. In onze eigen tuin vonden we een diep gat met een krans van mitrailleurkogels. Ik was juist bezig om met mijn klomp zo’n kogel in een heiningpaal te slaan en hem open te breken om te kijken wat er in zat, toen de buurman mij waarschuwde dat dit levensgevaarlijk was. Hij zou wel zorgen dat die kogels weggehaald werden. Ik mocht niet meer in de buurt komen, anders vertelde hij het aan mijn vader.

Ik sloeg de lege hulzen mooi gesorteerd op in aardappelmanden in onze niet-gebruikte schuilkelder. Alleen de allergrootse hulzen, gevonden op de plek waar de kanonnen hadden gestaan, verborg ik in de schuur. Mijn vader had twee grote hulzen afgezaagd en er asbakken van gemaakt. Daar waren wij heel trots op.

Op een gegeven moment moest ik op het matje komen: mijn vader had de partij hulzen in de schuilkelder gevonden toen hij er de wintervoorraad aardappels in wilde doen. Er zat niets anders op dan mijn hele voorraad op een kruiwagen te laden en naar een voddenkoopman in het dorp te brengen. Bij Pietje Aben aangekomen vroeg ik heel trots wat mijn verzameling op zou brengen, maar het antwoord was diep treurig! Eén gulden voor alles wat op de kruiwagen lag!

Pietje legde uit: “er zijn er overal genoeg te vinden en mij ze gooien ze er mee dood.” Daar ging mijn droom! Na even nadenken zei ik: “dan neem ik ze weer mee naar huis. Want van de opbrengst wilde ik bij de smid een paar klimsporen laten maken.” Hij krabde even onder zijn pet en zei: “menneke, dan loop ik wel even mee naar Willeke van de Loo de smid, en dan vraag ik of hij voor jou een paar klimsporen wil maken en die betaal ik. Maar dan moet jij wél je kruiwagen hier eerst leeg schudden.”

Dat was een opluchting! Ik mijn hulzen kwijt en de week erop kon ik mijn klimsporen - waar ik altijd van had gedroomd - op komen halen.

In het voorjaar van 1945 egaliseerden mijn vader en ik de tuin waar tijdens de bevrijding tanks hadden gestaan. Daar vond ik in de modder een baret met een speld erop van het Gordon Highlanders regiment: een hertenkop met het motto van de Gordons: Bydand [=standvastig]. Jarenlang was ik de trotse bezitter en in 2005 ontdekte ik waar hij thuis hoorde: het Gordon Highlanders Museum in Aberdeen.

Ik heb hem daarheen gestuurd met nog een paar DVD’s en kreeg een mooie dankbrief terug met de uitnodiging om in het voorjaar, als het museum weer open was, een bezoek te komen brengen.