De 'doodsbriefjes' van Lith 1880-1908 (6): Dr. Ledel

2 .6 Dr. L.C. Ledel, 4 juli 1889-29 april 1891

2 .6 .1 Biografie

Geneesheer Leopold Christiaan Ledel woonde wel in Lith, maar er was sprake van een vrije vestiging, hij was duidelijk geen gemeentelijk geneesheer. Dit is waarschijlijk de reden dat het geen commercieel succes is geworden, zoals we zullen zien.

Hij werd op 3 maart 1835 in Warns (Friesland) geboren. Zijn vader was ook geneesheer.

Op 28 april 1863 blijkt hij genees-, heel- en verloskundige te zijn in het eveneens Friese Gaasterland. Op die dag wordt uit zijn eerste echtgenote Petronella Jacoba van den Oever een zoon geboren. Verder zit het hem niet mee: op 25 april 1866 resp. 23 april 1874  komen levenloze kinderen ter wereld. Op 22 februari 1881 overlijdt zijn echtgenote, 45 jaar oud.

Op 1 juni 1882 hertrouwt hij met de 49-jarige Kristina Antonette Maria Lisabet Strengnaerts, afkomstig uit Grave. Het Brabantse zal getrokken hebben, want op 27 september 1883 vestigen zij zich in Vught. Het nieuwe huwelijksgeluk is eveneens van korte duur want op 20 november 1885 overlijdt ook zijn tweede echtgenote. Daarna moet hij op zoek zijn gegaan naar een vrouw met een langere levensverwachting, want op 22 november 1886 trouwt hij met de bijna 24 jaar jongere Henrica van der Steen, dochter van een ongeletterde boer uit de Vlasmeer in Vught. Gezien haar afkomst zou het me niet verbazen als zij het dienstmeisje des huizes was.

Per 20 juni 1887 vertrekken ze naar het Gelders Gen(d)t. Daar wordt op 18 september 1887 een zoon en op 6 september 1888 een dochter geboren. Op 4 juli 1889 worden ze in het bevolkingsregister van Lith ingeschreven.

Het lijkt erop dat in elk geval Leopold Christiaan al eerder in Lith was, want zijn eerste doodsbriefje schrijft hij op 13 mei 1889.

In 1889 schrijft hij nog 8 overlijdensverklaringen op een totaal van 19. Natuurlijk zijn er ook patiënten behandeld die niet doodgingen, maar gezien de algemene machteloosheid van een 19e eeuwse arts zal het aandeel in de doodsbriefjes wel redelijk representatief zijn voor het 'marktaandeel'. Echter, in 1890, na de komst van dokter Wiegersma, zijn het er nog maar 2 op een totaal van 32 overlijdens. Hij zal dus snel begrepen hebben dat er voor hem in Lith geen toekomst lag.

Op 28 oktober 1889 is ondertussen in Lith een zoontje geboren, op het adres B 110. Op 28 oktober 1890 komt weer een dochter, maar zij wordt niet in Lith, maar in Breda geboren, hoewel ze toen nog in Lith woonden, zoals uit de aangifte blijkt.

Op het eerste gezicht lijkt dit onverklaarbaar, maar als we bedenken dat zijn volgende standplaats Etten, ten westen van Breda, wordt, dan is het niet zo vreemd. Dan ligt het voor de hand te veronderstellen dat ze op een oriëtatie- of sollicitatiereis naar Etten waren. Deze is succesvol geweest, want op 29 april 1891 verlaten ze Lith. Maar dan is het al meer dan 14 maanden geleden dat hij zijn laatste briefje had opgemaakt! De diagnose op dit briefje is 'vermoedelijk influenza'. Die influenza komt hierna nog eens aan de orde.

Daarna verkast dokter Ledel nog een keer, op 12 december 1893, naar Erp, waar hij op 21 maart 1903 overlijdt.

2 .6 .2 Bijzondere briefjes

Bij dokter Ledel heb ik verder geen briefje gevonden dat bijzondere aandacht verdient.

Dit is het zesde deel van het artikel over de doodsbriefjes van de gemeente Lith.

Klik hier voor de overige delen

Het volledige artikel verscheen eerder in de Maaskroniek 44 (2021) nr. 94 (uitgave Heemkundekring “Maasdorpen in de gemeente Lith”).

Meer over Doodsbriefjes