De bouwer van de villa
In 1905 kocht Albertus van Griethuijsen van de gemeente Etten-Leur een stuk weiland aan het Lichttorenhoofd, toen nog Vaartkant genoemd, om er een villa op te bouwen. Korte tijd daarvoor was hij in dienst getreden als boekhouder van de suikerfabriek op Zwartenberg.
Vijftien jaar oefende hij deze functie uit, tot de fabriek in 1919 werd gesloten. Griethuijsens zoontje heeft zijn handtekening bij het begin van de bouw nog nagelaten in de vorm van een eerste steen. De steen in de muur aan de zuidkant van het pand vermeldt:
"Gelegd door Barend Mellink Post van Griethuysen Oud 6 jaar. 23 juli 1905.
Albertus Griethuijsen vermeldde hier zijn volledige familienaam. Zijn zoon werd vernoemd naar zijn vader, die predikant was. Zijn laatste standplaats was Fijnaart, waar hij in 1895 op 64-jarige leeftijd overleed. Griethuijsen stamde uit een domineesfamilie, maar liefst zes broers van zijn vader waren ook dominee.
De bouw
Het perceel waarop de villa gebouwd zou worden was 990 m2. Bij de aanbesteding op 6 juni 1905 werd de bouw gegund aan J. van Dun Jz. en P. Vaessen te Vught. Zij bouwden er een villa met twee bouwlagen met overstekend zadeldak met houten windveren en Piron bekroning.
De voorgevel is symmetrisch en springt vooruit ten opzichte van de bouw links en rechts. Aan de zuidzijde bevindt zich op de begane grond een erker met daarboven een balkon dat lijkt op een loggia. In de noordgevel kwam de voordeur en een dienstingang.
Veel kenmerken van de Jugendstil, een bouwstijl die populair was tijdens de Belle Epoque (tussen eind 19de eeuw en de Eerste Wereldoorlog), werden zowel aan de buitenzijde als in het interieur toegepast. Daarbij werd gebruik gemaakt van vele soorten materiaal: steen, hout, ijzer en glas. Het metselwerk werd voor het grootste deel uitgevoerd in paarsrode fabrieksbaksteen met daartussen horizontale en verticale banden van kalkzandsteen.
Gele en groene baksteen en hardsteen werd gebruikt voor randen en lekdorpels. Al het houtwerk werd voorzien van snijwerk. Zowel gietijzer als smeedijzer werd toegepast bij ramen en deuren. Voor ramen en deuren werd ook gebruik gemaakt van diverse soorten glas, soms gekleurd en in glas-in-lood.
Een nieuwe eigenaar
In 1921 verkocht Griethuijsen de villa aan de Leurse koekfabrikant Johannes Cornelis Marie Raaijmakers. Deze bouwde in 1928 op het perceel naast de garage een beschuitgeleifabriek. De architect Leendert van Dis Azn. maakte het ontwerp. Het fabriekje had een zolder en was voor een groot deel onderkelderd. Van Dis begrootte het gebouwtje op 5.600 gulden. Vanaf het fabriekje liep een smalspoor naar het stoomtramlijntje voor de villa op het Lichttorenhoofd.
Nadat de koekfabrikant het pand had verlaten, werd het alleen nog als woonhuis gebruikt en werd de beschuitgeleifabriek gesloopt. De laatste jaren werd het pand rigoureus gerestaureerd waarbij de buitenkant nagenoeg intact bleef.
Bouwtekening buischuitgeleifabriek
De villa is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde, als vertegenwoordiger van de welvaart, welke door de suikerindustrie in deze omgeving werd gebracht. Het geheel is architectuurhistorisch waardevol vanwege de stijl, de detaillering en het materiaalgebruik. Het gebouw is in- en uitwendig gaaf bewaard gebleven.
Bronnen:
Bergen op Zoom, West-Brabants Archief: Kadaster, Bevolkingsregister en Burgerlijke Stand, Archief Gemeentebestuur Etten-Leur 1810-1935 bouwvergunningen
Website Rijksmonumentenregister geraadpleegd 5 januari 2019
Website Genealogie Online geraadpleegd 13 januari 2019
Foto’s:
Cor Kerstens
