skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

Lente, tijd om te zaaien

"Het is lente", dat dacht Bert Bevers van buurtschap Maasstraat vijftig jaar geleden ook. Hij ging naar de akker en zaaide mangelen ook wel voederbiet genoemd, het bijvoer voor de koeien in de winter.

Mangelen zaaienBert en Tonia, zijn zuster (ook wel Geurde genoemd), bewoonde met eenvoud het familie-erf, met de hond als gezelschap. De vitrage hing zoals bij ons thuis in de jaren veertig. Er was geen deurbel en voor het huis stond een Udense Zwarte in bloei. Hier bracht ik in de veertiger jaren een bezoek voor het bidden van de Rozenkrans, na het overlijden van een familielid. Ik keek in Den Herd uit op de zoldering naar enkele opgeslagen sigarenkistjes.

Het achter de boerderij gelegen land werd door Bert met paardenkracht omgeploegd en geëgd om daarna op handkracht, de machine te bedienen. Op de afbeelding zie je dat bij het voorwiel links en rechts een drijfstang aangebracht is. Deze brengt de kruk in beweging die op zijn beurt voor de zaadverdeling van het mangelwortelen zorgt. Hiermee valt met regelmaat zaadgoed uit het stalen bakje in het gemaakte spoor van het voorwiel.

Daarna worden met de daarachter bevindende miniploegjes de aarde bedekt en aangedrukt door het kleine stalen wiel èn aangetrapt door de bediende. Aan de zijkant van de machine zit de spoortrekker, die tijdens de voortgang de plaats markeert voor het volgende zaadspoor; kantelbaar en daardoor in twee richtingen bruikbaar. De zaaisporen bleven daarna zichtbaar achter. Tussen de rijen winterrogge (in het najaar gezaaid) was in februari de machine gebruikt bij het zaaien van het wortelzaad. In de herfst werd het gewas handmatig geoogst, het frisgroene blad verwijderd en achtergelaten op het veld. Anderen voerden het aan het vee, of als vorstbeschermer bij het inkuilen.

Daarna werd de oogst naar de boerderij gereden en vorstvrij ingekuild om het tijdens de winter aan het paard te voederen. Voor de koeien werd het eerst met de bietensnijder handmatig gesneden. Vader kocht bij de boer enkele mangelwortels. Deze werden tijdens de winterperiode, telkens per stuk, gestoken aan een spijker in de hènnekoij, kippenkooi opgehangen. Jaren later werden thuis enkele roodkleurige bieten uitgehold en voorzien van een brandende kaars. Misdienaars gebruikten dit als flambouw bij een kruiswegviering. Zo'n uitgeholde mangel zou ook geschikt zijn geweest voor Halloween, de overgewaaide feestdag is van oorsprong een Europees Keltisch feest. 

De mangelwortel maakte plaats voor de maïsteelt; het onooglijke hoge gewas, voor velen een ergernis in het De boerderij van Bert en Tonialandschap. En Bert - de 'contente mens’ - zoals het bidprentje vermeldt, stierf in 1983 in de leeftijd van 76 jaar. Het geloof zat nog diep geworteld. Zij baden iedere avond het Rozenhoedje. Zes jaar later stierf Tonia het laatst familielid. De koffietafel na de begrafenis bestond alleen uit de buren en kennissen. Een vergane glorie - de boerderij - verdween en het bebouwde land maakte plaats voor kapitale villa's.

Reacties (2)

Martien v. Dooren zei op 30 april 2015 om 20:38
zulk een machientje heb ik nog liggen het is wel wat gammel.
als je het wil hebben laat het maar weten.
Martien.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 1 mei 2015 om 08:45
Nou Rini, dat is een mooi aanbod!
Mariët Bruggeman, BHIC

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen